Een boeddhistische meetlat voor politieke partijen? Boeddhisme en humanisme vergeleken

In het dagblad Trouw vandaag een artikel over de programma's van de politieke partijen langs 'de humanistische meetlat', uitgevoerd door het Humanistisch Verbond; zie hier .

Dat roept natuurlijk de vraag op of er ook zoiets als een boeddhistische meetlat bestaat of kan worden ontwikkeld? Zelfs over de vraag wie daartoe bevoegd zou zijn, zouden we al niet eens worden; anders gezegd: niemand kan dat.

Toch valt er, in het verlengde van m'n vorige blog (Stemmen boeddhisten wijzer?) wel iets over te zeggen.
Ik wil echter iets anders doen: nagaan of de humanistische meetlat ook boeddhistisch genoeg is? Er wordt immers soms gezegd dat boeddhisme en humanisme nogal verwante levcensbeschouwingen zijn.

Hoewel de kop boven deze blog (boeddhisme en humanisme) belachtelijk pretentieus is, wil ik toch de 'humanistische meetlat' zelf eens proberen te meten.

Op elk van de standpunten van de Humanistische Alliantie geef ik wat (persoonlijk) kommentaar:
Fundamentele vrijheden: het boeddhisme benadrukt juist de (bijna existentiële) onvrijheid;
Een menselijke economie: zeker, en vergeet de andere levende wezens niet;
Europa van waarden en democratie: het zal wel;
Scheiding van kerk en staat: zou wel moeten maar is boeddhisme niet altijd zo goed in;
Gelijke rechten: hierin is het nogal patriarchale boeddhisme vatbaar voor verbetering;
Duurzaam in woord en daad: helemaal mee eens;
Medisch-ethische zelfbeschikking: hier kunnen de wegen wel eens behoorlijk uiteen lopen;
Menswaardit vreemdelingen- en asielbeleid: helemaal mee eens;
Privacy-bescherming: helemaal mee eens;
Echte zorg: dit standspunt begrijp ik niet, vermoedelijk wel mee eens;
Creatief burgerschap: vermoedelijk niet een boeddhistische prioriteit;
Onderwijs als fundament: fundament van wat? Veel boeddhisten houden (helaas) niet van leren;
Ontwikkelingssamenwerking: helemaal mee eens.

Ondanks mijn sympathie voor het humanisme en voor de hier genoemde standpunten zit er toch wel een behoorlijk verschil tussen deze standpunten en die van de meeste boeddhistische tradities.
Ik denk dat we verschil het best te kunnen typeren met behulp van de stelling:
In het boeddhisme is de mens niet de maat van alle dingen.

Wat ik me afvraag: stel nou dat de BOS onderdeel wordt van de omroep VPRO-HUMAN; de (politiek-levensbeschouwelijke) standpunten van VPRO en HUMAN liggen vermoedelijk dicht bij elkaar, maar hoe moet de BOS zich hier positioneren? Toch niet neutraal?

O ja, hun conclusie: “Mensen hebben verantwoordelijkheid voor hun eigen leven én voor de samenleving als geheel. En mensen zijn niet alleen rationeel, ze zijn niet louter economische wezens. Ze zijn ook emotie, ervaring, beleving en tot heel veel in staat, als ze daarin worden gevoed door goed onderwijs, kunst en cultuur en goede zorg. Die visie zien we bij GroenLinks en D66, iets minder bij de PvdA en veel minder bij de VVD. Het programma van het CDA was op dit punt lastig in te delen, met dat programma kun je alle kanten op."
De Partij voor de Dieren had ik hier ook verwacht, en Mens en Spirit ook enigszins.


Samenvattend:
Een boeddhistische meetlat is vermoedelijk van elastieke aard, boeddhisten zijn vermoedelijk (althans de meeste, ik ken een paar uitzonderingen) minder materialistisch dan de gemiddelde Nederlandse kiezer. Inderdaad: het zijn net mensen.