Boeddhisme en macht

Het onderwerp 'boeddhisme en macht' zou ik willen thematiseren.
Nieuw is het natuurlijk helemaal niet. Vanuit de Pali Canon kan dan begonnen worden met de relatie tussen de Boeddha en de koningen die hem parken gaven etc.
Maar 'gewoner' was het natuurlijk met keizer Asoka die het boeddhisme wenste te homogeniseren.
De Chinese keizers konden er vervolgens ook wat van.

Dit is de lijn van boeddhisme en staatsmacht, en het meestal ontbreken van de scheiding daarvan
De andere lijn is die van macht binnen boeddhistische organisaties, of dat nu binnen de monnikenorganisatie van een klooster of zogeheten sangha is met een ongecontroleerde guru; of dat het om een landelijke vereniging gaat waarvan de naam me even niet te binnen schiet.

Een van de aspecten die een gesprek daarover lastig maakt is de idee die (Westerse) boeddhisten graag naar elkaar en naar de buitenwereld alsmaar herhalen: dat het boeddhisme zo vredelievend is
Dat zou me naar een derde lijn kunnen brengen: boeddhisme en conflicten, tussen landen en burgeroorlogen; één voorbeeld daarvan: de strijd in Sri Lanka tussen Tamils en Sinhalesen, waaronder eng-nationalistische monniken. Maar dat voert nu echt te ver.
Want wat ik zou willen weten wàt er niet zo vredelievend is in het Boeddhisme: is het de leer (Dhamma/Dharma) zèlf zoals volgen sommigen de leer van de Islam is ?
Ik denk het niet. Natuurlijk staan naast onwetendheid de wortels hebzucht en haat centraal waarom we volgens deze leer in samsara blijven leven, maar dat is wat anders.
Mijn vermoeden gaat meer in de richting van:

(1) het boeddhisme is een uitstekende leer om mensen rustig te houden.
Het leerstuk van karma speelt daarin een rol maar ook de ideologie dat verzet tegen een machthebber makkelijk als onheilzaam kan worden weggezet (bovengenoemde wortel 'haat' moet immers 'losgelaten' worden?)

(2) de organisatievorm van boeddhisten maakt het machthebbers makkelijk
In Birma zijn er samenwerkingsvormen tussen (individuele) generaals en (individuele) ambten van kloosters die behoorlijk remmend op opstand werken.
Minister Hirsch Ballin hoeft maar de BUN te erkennen als 'zendende instantie' en we zijn als een kind zo blij: ERKENNING.
Maar ook individuele guru's binnen sekte-achtige sangha's hebben het makkelijk omdat zoiets als collegiale toetsing niet plaatsvindt

Joop (geschreven 23 november)