Een volgende fase, nu verder onbehandeld
M'n prostaatkanker blijft rustig doorwoekeren, nu tijdelijk - dankzij een bestraling - zonder veel pijn, maar die is al weer aan het terugkomen.
'Onbehandeld' want het dilemma waarover ik in m'n
vorige blog schreef, heb ik opgelost.
Na de eerste van de zes chemo-sessie was ik zo beroerd, en bleef dat meer dan een week, met overgeven en zo, dat ik er in één klap uit was: ik stop met de chemo, geen behandeling meer dus. Dat was niet een impulsieve beslissing, na een week praten, ook met de oncoloog, bleef mijn keus voor 'iets meer kwaliteit van leven', boven het statistisch mogelijk ietsje langer leven mét een chemo.
Beroerd ben ik niet meer, maar wel moe, heel snel moe, met steeds minder spierkracht. De geleende rolstoel, met duwkracht van mijn vrouw, biedt uitkomst. En lezen kan ik nog steeds, ook moeilijke teksten.
Dat is bij elkaar toch wel kwaliteit, wel een beetje, en soms tamelijk veel, lol in het leven
---------------------
Ziek zijn, patiënt zijn en dood gaan met behoud van (enige) autonomie.
Greep hebben op m'n leven, bepalen wat ik belangrijk vind, en me niet (helemaal) door de ander laten bepalen, heb altijd gehad.
Nu ben ik me daar nog sterker van bewust, nu het moeilijker is die autonomie te behouden. Niet alleen laat m'n lichaam me steeds meer in de steek, ook regelen m'n verzorgers (voor m'n bestwil) tal van dingetjes die ik altijd zelf in handen had.
In de rolstoel wil ik meesturen, dat blijkt alleen maar hinderlijk te zijn, om een klein voorbeeld te noemen.
Stoppen behandeling in de vorm van een chemo, om een groot voorbeeld te noemen.
Het behoud van (enige) autonomie lukt me tot nu nog steeds wel, maar ik moet er wel m'n best voor doen. De vraag is nu
moet ik dat wel willen?
Immers, ik heb het hier met enige regelmaat over
sterven is loslaten. En moet ik die autonomie-behoefte dan ook niet loslaten?
Een groot voorbeeld, het grootste eigenlijk: m'n oncoloog kon en kan mij niet vertellen hoe lang ik nog leef. Er is hoogstens statistisch iets van te zeggen omdat er veel mannen met prostaatkanker waren; maar met brede spreiding. Uitkomst is iets als tussen nog een maand en nog hoogstens een jaar. En
ik zou zo graag een meer precies tijdstip willen weten, om naar toe te leven. . Die zekerheid ga ik voorlopig niet krijgen, misschien pas de laatste week.
Kortom: ik moet me overgeven aan het leven en de dood, ik kan alleen maar in het moment leven, m'n autonomie opgeven dus.
Anders gezegd: ik heb nog wel wat te doen wat betreft aan mezelf werken.
---------------------
Het bijgewoonde symposium 'Niet behandelen is ook een optie '
Onlangs ben ik lid geworden van de 'Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde'(NVEE), omdat m'n huisarts wist dat die een goed model voor euthanasieverklaringen heeft. Ik heb inmiddels zo'n verklaring en een 'behandelverbod' (voor het moment dat ik mijn wensen op medisch gebied niet meer zelf kan vertellen).
De NVEE heeft, voor mij op een goed moment, een symposium georganiseerd over het thema '
Niet behandelen is ook een optie '. Precies mijn thema dus, mijn beslissing van begin november. Bovendien zou het de eerste keer weer ergens naar toe gaan en me een beetje met beleid bezighouden zijn, als ik naar dit symposium in Ede zou gaan. Alles, zoals versneld rolstoel lenen en oefenen, stond in het teken van dit uitje.
Hier het programma . Op deze website worden de komende dagen ook de bijdragen van de inleiders gepubliceerd :
"Presentaties "
============================================
Emergentie en Galaxy (Melkweg); en God
Hoe kan het dat er uit de ongestructureerde massa aan deeltjes, gas en golven structuren zoals onze 'Melkweg zijn ontstaan?
Wie of wat (het fameuze "ik geloof niet in God maar er is wel 'Iets'") heeft daar de hand in gehad? Of is het echt blind toeval waarbij de waarom-vraag irrelevant is?
"
[Een recente] ... simulatie laat zien hoe uit de chaotische en zeer turbulente gaswolken die het heelal oorspronkelijk vulden schijfvormige sterrenstelsels zoals onze Melkweg ontstonden. Daar was niet meer voor nodig dan de complexe interacties tussen de basisingrediënten die in het model zijn gestopt. Mettertijd is het heelal vanzelf steeds minder ‘rommelig’ geworden: uit chaos ontstond orde."
Bron: ' astronieuws.nl ' d.d. 8 november 2019
Kijk hoe bovengenoemde gesimuleerde ontwikkeling gegaan kan zijn in de loop van ruim 10 miljard jaar:
Na 1,6 miljard jaar
Na 10,5 miljard jaar
Hier de video
Bron : Mededeling 'Royal Astronomical Society'
------------------
Uit chaos ontstaat orde, daar houd ik van. Zonder de hand of een plan van iemand, IEMAND, of iets .
Daar wil ik naar toe.
'Emerging': een niet belangrijk genoeg te achten natuurkundig concept, omschrijving :
"
Emergentie is schaalafhankelijk: het nieuwe, emergente verschijnsel is alleen waarneembaar voor waarnemers/systemen die op dezelfde schaal of groter werkzaam zijn. In het bijzonder geldt dat voor emergente verschijnselen die, door onderlinge wisselwerking aanleiding kunnen geven voor het ontstaan van nieuwe emergente verschijnselen, … " (Wikipedia)
God is dus alleen voor sommige mensen waarneembaar; en omgekeerd kan God alleen sommige mensen (dieren, dingen) waarnemen. En God bestaat alleen als en wanneer hij/zij waargenomen wordt. Maar ja, niet door mij.
"
... impliceert emergentie dat de werkelijkheid zelf schaalafhankelijk is. Op elke schaal treden er nieuwe natuurverschijnselen op, en dat betekent dat er voor elke schaal een andere beschrijving nodig is. Voor de atomaire schaal gebruiken we bijvoorbeeld de quantummechanica, terwijl de menselijke schaal wordt beschreven door de klassieke mechanica. Je zou dus kunnen zeggen dat er niet één beschrijving is van de werkelijkheid, maar dat er meerdere beschrijvingen zijn die allemaal op een andere schaal van toepassing zijn. Dit is ook het idee achter de emergentie van zwaartekracht: we weten dat zwaartekracht op menselijke en kosmologische schaal bestaat, maar wellicht bestaat het niet op de allerkleinste schaal. Dat zou betekenen dat zwaartekracht tevoorschijn komt vanuit een microscopische beschrijving waar zwaartekracht geen rol speelt…. " Bron: quantumuniverse.nl
Zie je wel, ook zwaartekracht bestaat eigenlijk niet.
------------------------
Ik ben niet de eerste of enige die God emergent noemt. De bekende astrofysicus Paul Davies schrijft (in een voorwoord bij
' A God that Could be Real' van Nancy Abrams):
"Tot nu toe heeft [het concept] emergentie weinig invloed gehad op de theologie, en het is deze kloof die Nancy Abrams probeert te vullen met een enorm ambitieus project dat in de volgende hoofdstukken wordt gepresenteerd. In een van de duidelijkste verklaringen van de kracht van het emergentie-concept die ik heb gelezen, betoogt ze dat opkomende fenomenen en hun wetten een echte ontologische status hebben, d.w.z. ze zijn net zo reëel als de moleculen die de betrokken systemen vormen. Haar positie is beknopt vastgelegd in de volgende paragraaf:
Een tegenwicht voor reductionisme staat bekend als emergentie, en in de afgelopen decennia (hoewel het basisconcept veel ouder is) heeft het een toenemend belang in de wetenschap verkregen omdat die zich steeds meer op de studie van complexiteit heeft gericht.
....
Emergente (opkomende) fenomenen zoals de media en de economie hebben een enorme invloed op ons leven en onze geest - onmetelijk meer dan de uitbreiding van het verre universum, waaraan geen astronoom twijfelt, is reëel. Krachtige opkomende fenomenen moeten als echt worden ervaren. Het enige alternatief is om ze als niets op zichzelf te zien - gewoon veel individuele mensen die dingen doen. Maar als opkomende fenomenen niet echt zijn, dan moeten we ons eigen bestaan ontkennen omdat wij, grote dieren, emergente fenomenen zijn. We zijn voortgekomen uit klompjes cellen, en ze zijn voortgekomen uit elementaire deeltjes, met veel niveaus van emergentie daartussen.
....
De kern van Abrams uitbreiding in theologie is dat een emergente God net zo echt kan zijn als, laten we zeggen, de menselijke geest. Omdat een opkomende God een product van complexiteit is, in tegenstelling tot de ultieme grond om de rationele orde van de kosmos te ondersteunen, staat haar concept van God in contrast met dat van de klassieke theologie, hoewel het enkele elementen van procestheologie heeft (waarin een schepper God is niet absoluut en onveranderlijk maar evolueert in de loop van de tijd met het universum). Abrams' God is niet de grootse architect van de kosmos geliefd bij monotheïsten, maar in feite een product van de menselijke geest en de menselijke samenleving. "
Dat kan wel zo zijn maar Abrams en Davies negeren de mogelijkheid dat het een keus is, het product God te creëren. Stiekem wordt het bestaan van God toch verondersteld. En verder: wat heb je aan zo'n geproduceerde God?
Hier eindigt mijn theologie.
Overigens, wie echt alles wil weten, op wetenschappelijk niveau, van het emergente karakter van de zwaartekracht, zie '
Hints towards the Emergent Nature of Gravity ' door Niels S. Linnemann en Manus R. Visser (april 2018)
De stelling waar vanuit deze onderzoekers hun artikel beginnen, is:
"Emergente zwaartekracht wordt ruwweg opgevat als de opvatting dat zwaartekracht ontstaat door de collectieve actie van de dynamiek van meer fundamentele niet-zwaartekracht-achtige vrijheidsgraden. "
En wie meer wil weten over de relatie tussen boeddhisme en de emergentie in de complexiteitstheorie, zie
From the Bottom Up door
Neil Thiese
============================================
Heeft een niet-Tibetaans stervende iets aan het bardo-boek van Sebo Ebbens?
Juli 2019 is een boek van Sebo Ebbens verschenen onder de titel ‘
Op de golven van geboorte en dood. Goed leven en sterven in boeddhistisch perspectief '
Die titel is niet helemaal juist, het betreft slechts een Tibetaans-boeddhistisch (één van de vele) perspectief.
Het is uitgegeven door Asoka, de Lazarus onder de uitgevers.
Het bestaat uit een deel theorie en een deel beoefeningen. Deel 1 is geïnspireerd door het Tibetaanse Dodenboek en zoveel mogelijk aangepast aan de Nederlandse situatie. Deel 2 kent een 21-tal beoefening en reflecties. De klemtoon in het boek ligt op een goed leven. Het boek kent ook een ondersteunende website:
Goed Leven en Sterven .
Op die website is ook een beschrijving van het boek te vinden. … Ook is er een lijst van wensen en aandachtspunten te vinden die door een stervend iemand kunnen worden gegeven, verteld of gestuurd aan diegenen die hen willen ondersteunen bij hun sterven.
Bron:
BUN-nieuws
Ik beperk me als aanstaande stervende met die laatste lijst. Wat een conservatieve, door mannen gedomineerde religie als Tibetaans boeddhisme vindt van zaken als ‘abortus’, ‘euthanasie’, ‘orgaandonatie’, ‘zelfdoding’ en ‘pijnmedicatie’, vind ik niet zo boeiend, ik ben toch in de eerste plaats Westerling. Over pijnmedicatie waar ik iets minder sweeping over ben, zie Noot 1 *》
Binnen het boeddhistische perspectief op sterven is het mogelijk wensen te formuleren over hoe wij graag willen dat de anderen ons ondersteunen bij ons levenseinde en tijdens en na ons sterven. In deze tekst worden diverse suggesties gedaan over hoe we dat kunnen doen. Na een inleiding worden besproken:
(1) mogelijke wensen vooraf aan ons sterven
(2) mogelijke wensen wanneer ons sterven dichterbij komt
(3) mogelijke wensen na ons sterven
Klik op in de website 'goedlevenensterven.nl/' op
'wensen-rond-het-levenseinde/ '
Het derde punt is wel heel specifiek voor degenen die in bardo's (overgangssituaties of tussenfasen, ze onderscheiden er zes) geloven. Ik dus in het geheel niet; en bovendien is het concept bardo m.i. meer Tibetaans dan boeddhistisch. Noot 2 * *》
Blijven over de lijstjes wensen voorafgaand aan ons sterven èn wanneer on sterven dichterbij komt.
En daarvan moet ik zeggen: ja, daar ga ik me wat meer mee bezighouden.
In de Bijlage zijn de thema's 1 en 2 compleet opgenomen.
Daarbij staat tussen haken en in kleine letters [[
blabla ]] wat ik
niet voor mij van belang of betekenis vind. Sommige punten echt niet, bardo-achtig, en ook sommige andere spreken me wat minder aan. Maar er zijn dus ook die mij raken en waar ik iets mee heb. Alleen het punt 'pijnmedicatie' daarover weet ik niet zeker hoe mijn houding daar tegenover is.
Hoe dan en wat ga ik,
als atheïst met nog slechts licht boeddhistische ideeën èn
met de (wat verwaarloosde) vaardigheid te mediteren,
daar dan mee doen?
Misschien vind ik dat wel een privé-zaak, niet geschikt voor deze blog. Ik geef mezelf wat bedenktijd voor ik deze vraag beantwoord.
------------------
Noot *》
Pijnmedicatie en een calvinistisch misverstand
Dit thema komt (nog) niet voor in z'n boek, meldt Ebbens. Het is nieuw, maar is m.i. wel terecht opgenomen. De tekst rammelt nu een beetje. Vandaar dat mijn eerste reactie bij lezing was: hier steekt een calvinisme de kop op: (pijn) lijden is niet zo erg, het is goed voor je ontwikkeling.
In de loop van z'n tekst formuleert hij wel zorgvuldiger.
Het gaat om het dilemma 'medicatie of meditatie' (met name meditatie op het moment van sterven), ten behoeve van een bardo. Ideaal is een combinatie van de twee.
"
In de boeddhistische visie is het nodig om onze aandacht erbij te hebben tijdens ons sterven. Als we erbij zijn, kunnen we opmerken wat er met ons gebeurt en kunnen we die beoefeningen doen die daarbij aansluiten.... [P]ijn medicatie [kan] helpen om ons wat meer te laten ontspannen en daarom meer aanwezig te zijn gedurende ons stervensproces, er meer bij te zijn. "
"
... boeddhisten hebben een extra wens. Zij spreken de wens uit dat een stervende er met de aandacht bij is wanneer die sterft. Dat wordt met name uitgesproken door die mensen die de Tibetaans boeddhistische visie aanhangen. In zo’n geval gaat het om een balans, gebaseerd op mededogen. Aan de ene kant is er een sterke behoefte om de pijn te verlichten. Aan de andere kant is er de wens dat de stervende zo veel mogelijk helder van geest blijft om zijn of haar sterven mee te kunnen maken. De pijn moet dus effectief bestreden, maar er mag geen versuffing optreden zodat de stervende ongemerkt in de dood wegzakt. Die balans zal vaak moeilijk te vinden zijn. "
Mijn mening, en mijn wens als ik stervend ben: dan maar wel versuffing die laatste dagen of uren, als zo'n klein stukje van mijn leven beslissend over de toekomst na mijn dood, dan is dat boeddhisme mij onsympathiek, en onwaarschijnlijk als waarheidsclaim. Ik kijk liever naar m'n hele leven. En dan maar een (laatste) uurtje minder mediteren. Gek worden van de pijn is niet mijn ding.
------------------
Noot * * 》
Familie versus sangha
Enigszins terzijde een passage uit de verder niet opgenomen derde lijstje, betreffend te doen na mijn dood:
"
49e dag beoefening
In de Tibetaans boeddhistische traditie wordt gesteld dat onze geest (in sommige traditie wordt gesproken over ziel) er gemiddeld 49 dagen over doet om een plek van wedergeboorte te vinden. Om deze reden zou ik graag willen dat er 49 dagen na mijn overlijden een bijeenkomst wordt gehouden. Deze bijeenkomst kan dezelfde opzet hebben mijn begrafenis of crematie. Ik zou graag willen dat leden van mijn spirituele gemeenschap deze bijeenkomst vormgeven en leiden. Alle familieleden, geliefden en al mijn vrienden en vriendinnen zijn welkom. Als de leden van mijn spirituele gemeenschap niet aanwezig kunnen zijn vraag ik mijn vrienden of vriendinnen om de bijeenkomst te leiden. "
Wat ik zeer vreemd vind is de volgorde in belangrijkheid hier: één de sangha, twee vrienden en pas op de derde plaats familie. Bij mij is de volgorde omgekeerd.
Ik ben zeer verbaasd over wat kennelijk de
anti-familie mentaliteit is van dit boeddhisme.
=====================================
BIJLAGE
1. Richtlijnen en verzoeken vooraf aan ons sterven
Mijn wensen wat betreft de sfeer om mij heen zijn de volgende:
Ik wil graag dat de omgeving rustig is met mensen die mediteren, contempleren,
[[ Liederen van Realisatie’ zingen, of innerlijk sprekend of hardop liturgieën uitvoeren. ]]
Mijn wensen daarin zijn …
Ik wil graag specifieke muziek horen op de achtergrond. Mijn voorkeur gaat uit naar: …
[[ Ik wil graag verschillende afbeeldingen om me heen hebben staan zoals afbeeldingen van geliefden, afbeeldingen van spirituele leraren, afbeeldingen van yidams, thangka’s, …. "Mijn wensen wat betreft afbeeldingen zijn: … ]]
[[ Ik zou graag willen dat er wierook wordt aangestoken (of juist niet). Mijn wensen over de wierook zijn: … ]]
Ik zou graag willen dat mensen me regelmatig vragen of ik die muziek en dergelijke op een specifiek moment nog steeds wil.…
Mijn wensen voor ondersteuning van familie, vriendelijk en zorgverleners zijn de volgende:
Ik zou graag de volgende personen tijdens het stervensproces om me heen willen hebben: …
Als ik in pijn ben zou ik graag zoveel pijn medicatie willen hebben dat er een goede balans is tussen in bewustzijn zijn en me redelijk comfortabel voelen. Het is voor mij namelijk belangrijk om zoveel mogelijk bij mijn proces van sterven aanwezig te kunnen zijn. ...
[[ Ik wil graag dat mijn lichaam 1-3 dagen met rust gelaten wordt, nadat ik mijn laatste adem heb uitgeblazen. Dit is geen absolute wens, omdat ook andere factoren een rol kunnen spelen..… ]]
2. Richtlijnen en wensen wanneer het sterven dichtbij komt
De volgende tekst moet gezien worden als basis voor eigen opmerkingen. Het is mogelijk bij deze tekst eigen aantekeningen toe te voegen. Het is ook mogelijk om op basis van deze tekst een eigen tekst te schrijven.
[[ De boeddhistische leringen praten over de dood als een overgang (bardo) tussen leven en wedergeboorte. ]]
Zij geloven (ik geloof) dat het moment van sterven een belangrijke kans is voor onze (mijn) spirituele ontwikkeling. Het moment van sterven en de periodes daar vlak voor en daar vlak na worden gezien als bijzonder krachtig dankzij de (mijn) toegenomen gevoeligheid van het (mijn) bewustzijn in die periode. Om die reden is het belangrijk voor de stervende (mijzelf) en degenen die om het (mijn) sterfbed zitten een helder kennende en kalme geest te ontwikkelen. Dat zal iedereen (mij en de anderen) aanmoedigen om mij mijn spirituele beoefeningen te herinneren en op die beoefeningen te vertrouwen gedurende het (mijn) stervensproces.
[[ Het is bijzonder plezierig wanneer jullie mij regelmatig helpen mijn beoefeningen te herinneren. ]]
Ik zie mijn dood niet als een falen of als een tragedie maar als een natuurlijk onderdeel van de cyclus van leven, dood [[ en wedergeboorte. ]]
Echter, zoals geboorte wordt gemarkeerd door de pijn van het brengen van een nieuw leven in de wereld, zo wordt het sterven gemarkeerd door de pijn van verlies. Tegelijk met dit verlies geeft deze situatie ons (mij) ook de mogelijkheid om deze overgang met gewaarzijn, vriendelijkheid en ondersteuning tegemoet te treden. Daarom verzoek ik jullie dringend en vriendelijk de verzoeken te honoreren, die ik mijn familie, geliefden en vrienden (jullie) gevraagd heb bij het ondersteunen van mij bij mijn sterven [[ en daarna. ]]
Wanneer mijn sterven dichtbij is
[[ Wanneer mijn sterven dichtbij is verzoek ik jullie vriendelijk om mijn spirituele leraar in te lichten, evenals de leden van mijn spirituele gemeenschap. Het gaat om de volgende personen: … Zij weten wat ze voor mij kunnen doen. ]]
Mij herinneren aan wat te doen rond het (mijn) sterven
Wanneer het sterven dichterbij komt heb ik specifieke wensen. Ik hoop dat jullie me daaraan willen herinneren.
Herinner me regelmatig dat de essentie van mijn geest volledig zuiver is;
Denk aan mij en alle anderen met liefdevolle vriendelijkheid en mededogen en herinner me mijn wens dat ik graag wil dat jullie en alle anderen gelukkig willen worden en vrij willen zijn van lijden en gedoe;
Herinner me dat ik alle gehechtheden zoveel mogelijk los moet laten, en dat ik dat moet doen met vriendelijkheid;
Herinner mij de beoefeningen die ik graag zou willen doen. Of doe ze samen met mij. ...
Herinner me dat ik me realiseer dat de Boeddha’s en bodhisattva’s onbeperkte liefde en mededogen hebben, voor iedereen, en dus ook voor mij;
Herinner me eraan om zoveel mogelijk te ontspannen in de ware aard van mijn geest: het natuurlijke heldere gewaarzijn;
Herinner me eraan dat alle verschijnselen als een droom zijn, ook de verschijnselen die ik in de bardos zal tegenkomen; …
Verder:
Bied me alsjeblieft jullie liefde, bemoediging en rustige aanwezigheid aan
Tijdens mijn sterven zal ik een onbekend terrein binnentreden. Ondersteun me daarin alsjeblieft met jullie liefde, bemoediging en rustige aanwezigheid. Over dat laatste: in het boek wordt rustige aanwezigheid de ‘innerlijke vriend of vriendin’ genoemd (beoefening 16). Als het proces van mijn sterven of de gebeurtenis van mijn sterven conflicten oproepen of krachtige gevoelens bij mijn familie, geliefde en vrienden, bied ze dan alsjeblieft liefde en aardigheid aan.
Ik begrijp heel goed dat dit voor jullie ook een emotionele gebeurtenis is. Als jullie je daarom verdrietig voelen, is het goed om een korte pauze te nemen en wat tijd voor jezelf te nemen door even weg te lopen. Vraag eventueel iemand mee. De andere kant is dat het geen enkel probleem is om plezier te hebben en samen een goede tijd te hebben om me heen. Of zoals in het boek van Sebo Ebbens bij beoefening 20 staat (een tekst van Ivo de Wijs): ‘‘Als ik ooit doodga, kom dan allemaal maar; En houd je flink, of snotter, alles mag; Vooruit, laat het maar druk zijn en luidruchtig; Ik zorg wel voor de stilte op die dag’.
De houding van mijn lichaam
Als het mogelijk is om te doen, zou ik het bijzonder plezierig vinden als jullie mijn lichaam op de rechterzijde draaien. Dit is de houding van de ‘slapende leeuw’. Als het te veel pijn doet, mij te veel verstoort, of het niet mogelijk is, doe het dan niet. De houding van de ‘slapende leeuw’ is de houding waarin de Boeddha stierf.
[[ Er wordt gezegd dat deze houding de overgang van mijn bewustzijn na mijn sterven zal stimuleren. ]]
In deel 2 van het boek, beoefening 13, wordt deze houding besproken.
Beoefeningen tijdens het sterven
[[ Ik zou graag willen dat de volgende beoefeningen voor mij worden gedaan. Denk aan beoefeningen als tonglen, de behulpzame vriend(in), de Hart Soetra, essentiële phowa, specifieke recitaties, specifieke Liederen van Realisatie, … ]]
Zie ook de verschillende beoefeningen in deel 2 van het boek van Sebo Ebbens.
...
Verder stel ik het op prijs als jullie me herinneren aan welke beoefeningen ik zelf kan doen tijdens [[ en na het sterven. ]] Als het mogelijk is kunnen we de beoefeningen ook samen doen. Herinner me aan beoefeningen als: ...
3. Richtlijnen en wensen na het sterven
......
============================================
Bijna boek Batchelor
Op 18 februari verschijnt eindelijk (hij heeft het bijna een jaar geleden bij de uitgever ingeleverd):
' The Art of Solitude ' door
Stephen Batchelor
Uit de beschrijving er van (op de Amazon-website):
" A moving and wide-ranging meditation on being alone with others in this world
When world renowned Buddhist writer Stephen Batchelor turned sixty, he took a sabbatical from his teaching and turned his attention to solitude, a practice integral to the meditative traditions he has long studied and taught. He aimed to venture more deeply into solitude, discovering its full extent and depth.
This beautiful literary collage documents his multifaceted explorations. Spending time in remote places, appreciating and making art, practicing meditation and participating in retreats, drinking peyote and ayahuasca, and training himself to keep an open, questioning mind have all contributed to Batchelor’s ability to be simultaneously alone and at ease. Mixed in with his personal narrative are inspiring stories from solitude’s devoted practitioners, from the Buddha to Montaigne, and from Vermeer to Agnes Martin. This beautiful literary collage documents his multifaceted explorations. Spending time in remote places, appreciating and making art, practicing meditation and participating in retreats, drinking peyote and ayahuasca, and training himself to keep an open, questioning mind have all contributed to Batchelor’s ability to be simultaneously alone and at ease. Mixed in with his personal narrative are inspiring stories from solitude’s devoted practitioners, from the Buddha to Montaigne, and from Vermeer to Agnes Martin.
In a hyperconnected world that is at the same time plagued by social isolation, this book shows how to enjoy the inescapable solitude that is at the heart of human life. "
Ik hoop dat ik nog in leven ben om het te kunnen lezen.
'Solitude', eenzaamheid, is immers wel mijn ding.
=======================================
Ik wens iedereen eenvoudige feestdagen
Dat ik Sinterklaas en Kerst en Oud en Nieuw ook nog mag meemaken
En dat 2020 een heel lang jaar mag worden
