zaterdag 18 juni 2016

Juni-2 * Nieuws van deze en gene * Overzicht van het  tijdschrift Buddhismus Aktuell  * Boek over Aandacht * Organisatie vipassana in Nederland: hoe nu verder


Mijn operatie (triple bypass aan m'n hart) is wel goed gegaan. Alleen m'n conditie.
.. Ik lig trouwens nog in het ziekenhuis.
Verder weinig van mij. Tijdgebrek was niet het probleem, wel het ontbreken van inspiratie en creativiteit.
Ook weinig nieuws van het boeddhisme in Nederland de afgelopen maand.

Update 1 juli
Inmiddels ben ik weer thuis maar m'n conditie is nog niets: duurt maanden, zeggen ze.
Ondertussen wacht ik het openbare verslag af van de bijeenkomst van 26 juni over 'hoe nu verder' met de vipassana, vooral de leraren.
Vooraf had ik drie wensen geformuleerd:
(1) In m'n blog schreef ik het wat terloops: indien er een vereniging van mediterenden komt met diverse secties voor diverse functies, houdt dan de mogelijkheid open dat er ook een platform 'toegewijde beoefenaren' kan komen, bedoeld voor toegewijde leraarloze beoefenaren.
(2) T.a.v. het thema retraites: noem in opsommingen nadrukkelijk ook de mogelijkheid van leraarloze retraites en laat de diverse genoemde instituten (bv SIM 2.0) die organiseren.
(3) Publiceer de resultaten van de bijeenkomst in boeddhistische media (Simsara-website, BD, mijn en andere blogs), nog voor het zomerreces
Ik blijf benieuwd.
----------------------------------

De 'Vrienden van het Boeddhisme' hebben op hun website het zomernummer van hun Magazine geplaatst. Gaat vooral over Groot Brittannië; weer opnieuw geen woord geschreven door de nieuwe voorzitter, terwijl die daar toch z'n wortels heeft.

Met enige regelmaat verschijnen er nu documentaires van Bodhitv (voorheen BOS) op de TV bij de KRO-NCRV. Zoals begin juni 'Hyls - Fan Fries nei Ariya ', over een jonge vader die in een Thais klooster intreedt. Interessant maar geen woord over de context, over waar dit klooster te plaatsen; volgens mij behoort het tot de Dhammakaya, een omstreden organisatie met sektarische trekken. Bv het 'oogsten' van donaties van leken is kenmerkend. Is er geen Theravadin in Nederland die daar iets over had kunnen vertellen?

========================================================================

Overzicht van het Duitse tijdschrift  'Buddhismus Aktuell '

Nog steeds in de poging een boeddhistisch tijdschrift te emuleren (als u dit woord niet kent, zoek het dan op) nu de blik naar het Oosten, het zeer nabije Oosten.

We (ik) zijn zo op het Engelstalige georiënteerd dat daar weinig aandacht voor is. Toch lijken de Duitsers veel op ons - eigenlijk is het natuurlijk andersom, en zij kunnen beter voetballen.

Een Duits tijdschrift dat ik wat heb bekeken, is Buddhismus Aktuel - Das Magazin der DBU
'Die Zeitschrift "Buddhismus aktuell" erscheint vierteljährlich und informiert die Leser jeweils über ein Schwerpunktthema des buddhistischen Lebens. Die Zeitschrift steht für aktuelle Berichterstattung, eine Vielzahl von Interviews mit großen Dharma-Lehrern. Mit Veranstaltungsteil und Buchbesprechungen ... '
Een 'Kwartaalblad' dus van  de Duitse BUN , maar dan gezonder, is mijn indruk.

Een overzicht van de artikelen is te vinden via  deze link .
Een abonnement nemen is natuurlijk het beste, maar met Hollandse zuinigheid is ook een redelijk deel van de inhoud gratis online te lezen.

Het zoeken is wat lastig, daarom dit overzicht van de afgelopen drie jaargangen:
2016-2    Themenschwerpunkt: Hoffnung und Furcht
2016-1    Themenschwerpunkt: Achtsamkeit
2015-4    Themenschwerpunkt: Handeln / Nicht-Handeln
2015-3    Themenschwerpunkt: Gender
2015-2    Themenschwerpunkt: Meditation
2015-1    Themenschwerpunkt: Gemeinschaft
2014-4    Themenschwerpunkt: Abschied
2014-3    Themenschwerpunkt: Ist Buddhismus eine Religion?
2014-2    Themenschwerpunkt: Heilung & Transformation
2014-1    Themenschwerpunkt: Wertschätzung
2013-4    Themenschwerpunkt: Verbundenheit

Bij elkaar zeker een honderdtal artikelen (en boekbesprekingen). Een deel is wellicht alleen voor Duitsers/Duitstaligen interessant. Maar het meeste zou ook in een Nederlands tijdschrift niet misstaan.
Een deel is uit het Engels vertaald, maar het meeste komt van eigen bodem (mag ik dat zeggen? ja dat mag ik zeggen)

Ik heb met de gedachte gespeeld er een aantal te vertalen in het Nederlands, maar daar heb ik de capaciteit niet voor.
Daarom slechts in de Bijlage een titel en link van de (voor mij) meest interessante artikelen die ik hier ben tegengekomen.

========================================================================

Aandacht, wat is dat toch ?

DE centrale activiteit (als het een activiteit is) van inzichtsmeditatie/vipassana en mindfulness is AANDACHT. Maar wat is het eigenlijk voor een ding (als het een ding is)?
Misschien is het antwoord op de vraag te vinden in het boek van een Utrechts wetenschapper:
Zo werkt aandacht , door  Stefan van der Stigchel
Bv te lezen als ebook via  Amazon  of als boek via  Bol.com

Stigche begint niet bij het 'hoe het hoort', om heilzaam te zijn, maar hoe het er feitelijk meestal aan toegaat bij aandacht, of het ontbreken er van.
Zo informeert de uitgever ons: 'Reclameborden, websitebanners, wegwijzers, sponsorshirts, etalages, Facebook-meldingen en verkeerslichten: onze ogen worden elke dag gebombardeerd met visuele informatie. Maar wat bepaalt wat ons opvalt en wat niet?
In 'Zo werkt aandacht' vertelt Stefan van der Stigchel hoe we informatie verwerken, waarom onze ogen meer zien dan we verwerken en wat voor gevolgen dit heeft voor ons dagelijks leven. Hij beschrijft de verschillende technieken waarmee je aandacht kunt sturen en hoe aandachtsarchitecten (denk aan reclamemakers, ontwerpers van vliegvelden en websitebouwers) die inzetten in ons voor- en nadeel. Ook beantwoordt hij praktische vragen zoals: Waarom moet je niet te vaak je snelheid checken tijdens het autorijden? Hoe doorzoek je een website het snelst? Waarom zijn sommige reclameborden onmogelijk om te negeren? En wat als het misgaat: welke gevolgen heeft een hersenbeschadiging voor aandacht?
Dit boek is voor iedereen die interesse heeft in hoe zijn eigen aandacht werkt én hoe je die van anderen kunt beïnvloeden. Het geeft inzicht in de werking van het brein en opent je de ogen voor een belangrijk aspect van ons bestaan: aandacht bepaalt immers wat je wel en niet van de wereld om je heen meekrijgt. ...
'

In een interview in de NRC zegt hij:
"„Mensen zijn altijd verbaasd als ik vertel dat veel van de wereld om ons heen helemaal niet binnenkomt. We hebben toch de illusie van een rijke, driedimensionale, compleet scherpe wereld die tot ons doordringt. Maar je ziet alleen wat recht voor je is scherp. En je mist van alles. De persoonlijke film die je ziet, dat is niet de complete werkelijkheid. Het is een reconstructie ervan.”
   Wat is aandacht precies?
„Aandacht is een filter. We worden dagelijks gebombardeerd met een allerlei visuele informatie. Dat hoeven we niet allemaal te verwerken, dat zou onhandig zijn. Je hoeft alleen de aandacht te richten op wat voor jou relevant is. Dat kan iets in de buitenwereld zijn, of het kan je taak zijn.
„Wat de aandacht krijgt, hangt af van wat de binnenwereld wil. Daarom kun je een boek zitten lezen in de hal van Utrecht Centraal Station zonder dat je wordt afgeleid. Maar het hangt ook af van wat de buitenwereld vraagt. Er woedt een doorlopende strijd tussen die twee.”
Die buitenwereld wordt wel steeds opdringeriger, met overal beeldschermen, banners, pop-ups en neonreclames. Versnippert dat onze aandacht niet?
„Dat klopt, die strijd wordt heviger. Maar je aandacht is juist een manier om daar mee om te gaan, omdat je een of twee dingen selecteert. En de rest gewoon echt niet. De omgeving kan wel schreeuwen en knipperen, maar het is een competitie, en de winnaar wint. Je hebt maar één aandacht. Aandachtsarchitecten, zoals reclamemakers, verkeersontwerpers en websitebouwers moeten zich dat realiseren. In een bos zal een bord de aandacht trekken, maar op Utrecht Centraal niet."
...
   Kunnen we zelf sturen wat er door ons aandachtsfilter komt?
„Je kunt variëren in aandachtsgrootte. Je aandacht kan gefocust zijn, als een smalle lichtbundel gericht op een onderwerp. Dat heb je bijvoorbeeld als je een boek leest. Maar ze kan ook een groot gebied omvatten. Ouderen hebben vaak moeite om hun zoeklicht groot te houden. Dat is vooral lastig in het verkeer, maar er zijn trainingen voor. Je aandacht klein houden kun je oefenen door regelmatig dingen te doen die vragen om een geconcentreerde aandacht. Een boek lezen bijvoorbeeld.”
...
Ik ben bijvoorbeeld heel benieuwd naar hoe de dingen die we zien in de film van onze aandacht belanden. Op het netvlies in onze ogen vallen al die beelden. Er komt informatie binnen over de vorm van een object, de kleur, de oriëntatie in de ruimte. Onze aandacht hebben we nodig om al die losse elementen te binden. Wat hoort bij wat? De kleur groen bij de boom, het blauw bij de auto. Pas daarmee krijgt wat we zien een identiteit.
Bij mensen die een beroerte hebben gehad, werkt dit soms niet meer. Zij negeren informatie aan de linkerkant van hun gezichtsveld. Hun ogen functioneren prima, hun visuele hersenschors verwerkt alle signalen, maar de aandacht die de informatie moet binden is verdwenen. ...
"

Zoiets lees ik soms liever dan verheven (boeddhistische/spirituele) teksten

========================================================================

Hoe nu verder met de vipassana-leraren ?
Een paccekaboeddhistische blik op voorstellen van de groep 'Hoe nu verder' (na 26 juni)?


Toen op 13 maart een interessante selectie van de Nederlandse vipassana-gemeenschap aan het eind van hun bijeenkomst voor het vervolg een commissie 'Hoe nu verder' samenstelde, ben ik daar ook voor gevraagd.
Na een dag aarzelen heb ik besloten dat niet te doen omdat het geheel te sterk leraar-gericht was en zou blijven.

De groep 'Hoe nu verder', zich ook wel noemend KWC heeft begin juni een serie scenario's en discussiepunten laten verspreiden ten behoeve van de volgende bijeenkomst van 'de vipassana gemeenschap' op 26 juni.

Mij past natuurlijk wel bescheidenheid in m'n reactie op deze voorstellen, ik heb m'n kans gehad.
Maar toch heb ik voor mezelf wel de vraag of ik spijt heb van m'n weigering en hoe sterk leraar-gericht de voorstellen nu zijn?
M'n 'paccekaboeddhistische blik ' heb ik verwoord in m'n blog van 25 maart

Ik heb geen toestemming gekregen de namen van de leden en de bijdragen hier in de internet-openbaarheid weer te geven. Daarom alleen een korte samenvatting en mijn commentaar.
De centrale vraag is of een organisatie noodzakelijk is. Er worden drie scenario's - met varianten - voorgesteld door degenen die deze vraag met 'ja' beantwoorden.
Onherroepelijk is verder elk scenario gebaseerd op de dualiteit leraar - leerling. ('Leerling' wordt in Nederlandse vipassana-kringen meestal 'yogi ' genoemd; ik ben niet zo voor die term, zeg liever 'mediterende')
Een voorbeeld van dit ingebouwde denken is dat in een van de stukken wordt voorgesteld dat de 'SIM zou er goed aan doen een adviserende raad van leraren in te stellen'. Een bar slecht idee, vind ik persoonlijk, na alles wat er is gebeurd.
De mogelijkheid (7 genoemd) 'geen organisatie' komt even aan de orde maar wordt verder niet uitgewerkt. Jammer, maar men kan ook zeggen: daar is niets aan uit te werken of beslissen.

Is zonder deze dualiteit toch een organisatie nodig?
Ik zie wel een paar functies, maar die zijn niet van de hoogste orde.
Een onderwerp als 'autorisatie van de leraar' is dat wel, maar heeft volstrekt mijn interesse niet meer.
Als ik een keus zou moeten maken, lijkt in ieder geval me het makkelijkst dat de SIM van rechtspersoon stichting verandert in een vereniging. Een vereniging waarvan ieder die probeert de inzichtsmeditatie te beoefenen, lid kan worden.

Het huidige SIM-bestuur moet wel eerst een vuiltje wegwerken. Nog steeds heeft het bestuur geen verantwoording afgelegd van het gevoerde beleid ten aanzien van Guus Went. Het lijkt me juist in deze situatie het besluit, Guus Went te weren uit de website van de SIM (Simsara) in te trekken. Het verschil in onvolmaaktheid tussen Guus Went en de Mettavihari-leerlingen (o.a. de voormalige 14 leraren) is niet groot genoeg de een wel en de ander niet te vermelden.

Even flikkerde mijn hoop op toen ik in de voorstellen las over de mogelijkheid van een plaats van 'Dedicated Practitioners '. Zo'n 'toegewijd beoefenaar' wil ik zijn. Maar onderzoekend als ik ben, heb ik ook gezocht wat Spirit Rock (en IMS) in de VS onder deze term verstaan: het blijkt vooral om een opleiding voor leken te gaan, enigszins vergelijkbaar met de Dhammaverdiepingscursus. Hier de link
Maar toch: een platform 'toegewijde beoefenaren' binnen de verenigings-organisatie, kan dat?

Ik zal er de 26e niet bij zijn.

===================================================


Bijlage
Selectie artikelen uit 'Buddhismus Aktuell '


Unsere Verbundenheit mit dem Schwein ist besonders eng
Das Konzept der Verbundenheit ist im buddhistischen Gedankengut zentral. Mitunter wird es bildhaft als „Indras Netz“ dargestellt. Jeder Knotenpunkt dieses Netzes, jedes Selbst, ist mit allen anderen verbunden und spiegelt alle anderen. Dabei handelt es sich nicht nur um miteinander verbundene Einzelteile, sondern jedes sogenannte Einzelteilchen besteht aus allen anderen sogenannten Einzelteilchen, ist aus ihnen zusammengesetzt, ist von ihnen bedingt und formt sie. Hier geht das Konzept der Verbundenheit in das der Einheit über: Alles ist im Einen enthalten, das Eine ist in allem enthalten.
Ein Beitrag von Vanja Palmers veröffentlicht in der Ausgabe 2013/4
-------------------------------------------------------------------------------
Die Wurzeln des Konflikts
Ein Interview mit Thierry Dodin geführt von Bhikshu Tenzin Peljor veröffentlicht in der Ausgabe 2013/4
Tenzin Peljor: Sind die Konflikte, die vor fast einem Jahr in Burma aufgebrochen sind, neu oder wurden sie bisher nur nie beachtet?  .....
-----------------------------------------------------------------------------
Was steht bei der Modernisierung des Dharma auf dem Spiel?
Die Trycicle-Autorin Linda Heuman über die besonderen Herausforderungen des Buddhismus in einem säkularen Zeitalter
Ein Beitrag von Linda Heuman übersetzt von Bettina Hilpert
-----------------------------------------------------------------------------
Plädoyer für einen zeitgemäßen essentiellen Buddhismus
Eine fast verwirrende Vielfalt buddhistischer Richtungen ist heute in unserem Kulturkreis zu finden, denn fast alle Traditionen haben in den letzten Jahrzehnten ihren Weg aus Asien nach Europa gefunden und stellen ihr Wissen zur Verfügung. Dies ist eine Bereicherung und auch eine Herausforderung. Dabei taucht eine Vielzahl von Fragen auf: ...
Ein Beitrag von Tilman Lhündrup Borghardt veröffentlicht in der Ausgabe 2013/4
-----------------------------------------------------------------------------
Ausflüge in eine achtsame Wirtschaft
Achtsam arbeiten - aber wie? Fünf Freunde auf dem WegEin Beitrag von Dr. Kai Romhardt veröffentlicht in der Ausgabe 2013/4
-----------------------------------------------------------------------------
Verhaltensregeln der Dharmalehrer und –lehrerinnen
Diese Regeln werden von den buddhistischen Zentren Spirit Rock, Gaia House, IMS, Beatenberg und verwandten lokalen Zentren als verbindlich betrachtet. Wir veröffentlichen sie als Inspiration für Gemeinschaften, über ethische Richtlinien in den eigenen Reihen miteinander ins Gespräch und dann vielleicht auch zu Vereinbarungen zu kommen.
Ein Beitrag von Ursula Richard veröffentlicht in der Ausgabe 2014/1
-----------------------------------------------------------------------------
Die Quellen von säkularem Buddhismus
Den Dharma in den kulturellen Begriffen und für unsere Zeit neu zu formulieren – das ist der Ausgangspunkt eines säkularen Buddhismus. Winton Higgins untersucht die Grundlagen und Perspektiven dieses Ansatzes und zeigt, dass sich damit auch die großen Vorläufer der modernen westlichen Kulturen neu erschließen lassen.
Ein Beitrag von Winton Higgins veröffentlicht in der Ausgabe 2014/2
-----------------------------------------------------------------------------
Die ewige Frage: „Ist der Buddhismus eine Religion?“
Um das „Religiöse“ klarer abzugrenzen, kommen Wissenschaftler ergänzend meist wieder auf den Bezug zu einer transzendenten Wirklichkeit zurück.
Ein Beitrag von Karsten Schmidt veröffentlicht in der Ausgabe 2014/3
----------------------------------------------------------------------------
Dharma – das universale Gesetz?
Die Buddha-Lehre gilt als eine Analyse des universalen Gesetzes der Natur, als „universaler Dharma“, der ähnlich wie Naturgesetze der Physik eine „grundlegende Gesetzmäßigkeit des Universums“ ausdrückt.
Ein Beitrag von Ursula Baatz veröffentlicht in der Ausgabe 2014/3
----------------------------------------------------------------------------
Abschied von einem romantischen Buddhismus
Ein Beitrag von Ulrich Küstner veröffentlicht in der Ausgabe 2014/4
----------------------------------------------------------------------------
Hat Religion eine Zukunft?
Angesichts von Gewalt und Fundamentalismus
Ein Beitrag von Ursula Baatz veröffentlicht in der Ausgabe 2015/2
---------------------------------------------------------------------------
Vom Meditieren in der beschleunigten Leistungsgesellschaft – Kulturveränderung oder Konsumprodukt
Meditation fördert in vielfacher Hinsicht die Gesundheit, reduziert den Stress und beugt anderem Leiden vor. Das ist mittlerweile wissenschaftlich recht gut belegt. Anlässlich der der Tagung „Meditation und Wissenschaft“ im Oktober 2014 sprach Ursula Richard mit Prof. Dr. Stefan Schmidt, der u.a. am Fachbereich, Kulturwissenschaften – Komplementäre Medizin‘ an der Europa-Universität Viadrina in Frankfurt (Oder) lehrt, über mögliche Schattenseiten.
Ein Interview mit Prof. Dr. Stefan Schmidt geführt von Ursula Richard veröffentlicht in der Ausgabe 2015/2
----------------------------------------------------------------------------
Meditation als eine intelligente Beziehung zum eigenen Geist
Ein Gespräch mit dem Dharmalehrer und Therapeut Akincano M. Weber darüber, wie Meditation die Vertrautheit und Freundschaft mit dem eigenen Geist fördert und was unter Geistesschulung tatsächlich zu verstehen ist.
Ein Interview mit Akincano M. Weber geführt von Bettina Geitner veröffentlicht in der Ausgabe 2015/2
----------------------------------------------------------------------------
Wie das Festhalten an der Geschelechteridentität die Erleuchtung untergräbt
Es ist absurd, sagt die Wissenschaftlerin und Dharma-Lehrerin Rita M. Gross: Im Buddhismus geht man davon aus, dass es kein Ich oder Selbst gibt, aber hält an starren, festen Geschlechternormen fest. Wir müssen uns entscheiden, was uns wichtiger ist – Nicht-Ich und Erleuchtung oder die Bewahrung konventionellen Vorstellungen von Geschlecht?
Ein Beitrag von Achraya Rita M. Gross veröffentlicht in der Ausgabe 2015/3
----------------------------------------------------------------------------
Stellen Sie sich vor, Sie sind ein Mann …
Die erste Konferenz westlicher buddhistischer Lehrender mit S. H. dem Dalai Lama fand im März 1999 in Dharamsala statt und es ging dabei um die Schattenseiten des Buddhismus im Westen. Die buddhistische Meditationslehrerin Sylvia Wetzel leitete dabei die folgende Meditation für den Dalai Lama an und beschrieb dabei den Weg eines Mannes in einem von Frauen dominierten Buddhismus. Am Ende zeigte sich der Dalai Lama tief bewegt und meinte, so habe er die Situation noch nie betrachtet. Bei der nächsten Konferenz 1994 hingen im selben Audienzsaal statt der Bilder der sechzehn männlichen buddhistischen Heiligen sechzehn Bilder weiblicher Buddhas. Sie hängen immer noch dort – doch die Meditation erscheint uns auch noch immer aktuell.
Ein Beitrag von Sylvia Wetzel veröffentlicht in der Ausgabe 2015/3
---------------------------------------------------------------------------
Bei Missbrauch muss gehandelt werden – oder nicht?
Über den Umgang mit den Schattenseiten in spirituellen Gemeinschaften und in Lehrer-Schüler-Beziehungen
Ein Beitrag von Bhikshu Tenzin Peljor veröffentlicht in der Ausgabe 2015/4
--------------------------------------------------------------------------
Achtsamkeit als ethische Praxis
Achtsamkeit beinhaltet immer auch eine ethische und eine soziale Dimension. Diese soziale Dimension erscheint in der Ethik des Mitgefühls.
Ein Beitrag von Prof. Dr. Karl-Heinz Brodbeck veröffentlicht in der Ausgabe 2016/1
--------------------------------------------------------------------------
Die Globalisierung des Buddhismus
Ein Gespräch mit der Religionswissenschaftlerin Prof. Dr. Inken Prohl über Buddhismus zwischen Tradition und Selbstoptimierung
Ein Interview mit Prof. Dr. Inken Prohl geführt von Ursula Richard veröffentlicht in der Ausgabe 2015/1
--------------------------------------------------------------------------
Säkularer Buddhismus. Chancen und Grenzen
Seit ein paar Jahren gibt es eine zum Teil leidenschaftlich geführte innerbuddhistische Debatte um säkularen versus traditionellen Buddhismus, im Kern also darum, was eine angemessene Interpretation der buddhistischen Lehre für unsere Zeit sein kann. Sylvia Wetzel beschreibt in ihrem Beitrag die Notwendigkeit, den Buddhismus in die Sprache unserer Zeit zu übersetzen, und die Chancen und Grenzen säkular buddhistischer Ansätze.
Ein Beitrag von Sylvia Wetzel veröffentlicht in der Ausgabe 2016/2
---------------------------------------------------------------------------
Jenseits von Hoffnung und Furcht
Im Buddhismus geht es darum, einen Geisteszustand jenseits von Hoffnung und Furcht zu kultivieren, heißt es oft. Doch warum spricht der Dalai Lama dann so häufig davon, man solle die "Hoffnung nicht verlieren"? Steht er damit nicht im Widerspruch zur buddhistischen Lehre? Oder kennt auch der Buddhismus Vorstellungen von Hoffnung und Furcht?
Ein Beitrag von Prof. Dr. Karl-Heinz Brodbeck veröffentlicht in der Ausgabe 2016/2
--------------------------------------------------------------------------
Meine Quelle ist das Bodhisattva-Gelöbnis
Ein Beitrag von Gunnar Gantzhorn veröffentlicht in der Ausgabe 2016/2
Dies ist der zweite Teil eines Gesprächs mit Gunnar Gantzhorn, dem Vorsitzenden und Ratssprecher der Deutschen Buddhistischen Union. Der erste Teil erschien in Heft 4/2015.