zondag 16 oktober 2011

Eénpersoonsdialoog christendom-boeddhisme

Op woensdag 12 oktober hield Perry Schmidt-Leukel in het VU-gebouw een lezing over “Buddhism, Christianity, and the Question of Creation
Uit de flyer, door de VU verspreid: “Perry Schmidt-Leukel will show how inter-faith theology can deal with what appear to be incompatible doctrinal claims from different traditions. He uses the Buddhist denial, and the Christian affirmation, of a divine creator as an example for how one can nevertheless find truth on both sides of a supposedly unbridgeable gap. As such, this lecture is held in the tradition of what can be called Inter-Faith Theology"
Hij heeft een boek geschreven met dezelfde titel, wat mij aanleiding gaf hem een paar mails met kommentaar en suggesties voor z’n lezing te geven; die citeer ik hieronder.
Vergeefs. Ook mijn opmerking tijdens de lezing dat hij heel selectief was in z'n keus van boeddhistische teksten en dat hij niet over de mening van de boeddhist kon spreken gezien de grote diversiteit tussen de tradities, vielen niet in goede aarde.
M’n voornaamste probleem met z’n lezing is dat hij als christen definieert wat het boeddhisme is en dan met dat zelf geconstrueerde boeddhisme in dialoog te gaan, in dit geval over de vraag of er een Schepper (aka God) bestaat.
Zijn conclusie: het boeddhisme erkent eigenlijk dat bestaan wel (al weten ze het zelf niet en ontkennen het zelfs), ze noemen het o.a. “collective karma”
Nu is het zelf construeren van een boeddhisme een breed verspreid gebruik, men doet niet anders, ik doe het ook. Maar iemand die zichzelf als boeddhist beschouwt heeft toch iets meer recht daarop dan iemand die dat niet is maar met boeddhisten een dialoog wil aangaan; dan wordt het een schaakpartij waarin één speler zowel de witte als de zwarte stukken bedient.

De vraag is of op deze manier een dialoog tussen christendom en boeddhisme zinnig is.
De vraag is vooral waarom de VU deze lezing georganiseerd heeft. Het antwoord daarop moet in de richting gaan van het centrum van de interfaith-dialogue in Nederland willen worden, op academisch niveau.
Over beide vragen heb ik grote twijfels. Bovendien lijkt het me eerst nodig dat er in Nederland een dialoog ontstaat tussen de diverse boeddhistische tradities voordat boeddhisten dat met christenen proberen; (en bovendien vind ik een dialoog met agnosten interessanter).


Citaten uit begin oktober naar Leukel-Schmidt gestuurde mails
“1. There are several buddhist traditions, with rather different opinions; some of them deny but also several ignore the question of a divine creator.
2. The name "Theology"is not a neutral one because it contains the part "Theo". A language for studying and comparing religions (theistic and non-theistic) must be above that of the topics it studies, a kind of meta-language.
3. Why the gap had to be closed ?
4. What I like you also comment Oktober 12 on the paraphrase of the Cūḷamālunkya Sutta (MN 63) in contemporary idiom and context, written by the english buddhist Jayarava: http://jayarava.blogspot.com/2010/12/what-is-important.html
5. I also like you to comment on the opinion of scholars of buddhism and buddhist that teachings of the Buddha and buddhist texts should not be interpreted on a ontological but on a phenomenological way, about experiences on the individual level.”
....
“Two other texts, this time about 'Protestant Buddhism' that are useful in the discussion Christianity-Buddhism at the VU in Amsterdam on Oktober 12.
http://meaningness.wordpress.com/2011/06/24/protestant-buddhism/ and
http://meaningness.wordpress.com/2011/06/28/a-new-world-religion/
I agree with most of it. It's the best thing that buddhist for themselves define what buddhism(s) is, and not let the christians do that job.”

2 opmerkingen:

Goropius Becanus zei

Beste meneer Romeijn,
Dag Joop,

Ik wil graag eens reageren en ook in gesprek komen met een Boeddhist.
Ik weet van Boeddhisme geen donder en geen bliksem maar - zo van op afstand bekeken - lijken jullie me een zo'n soort rariteitenkabinet in het religieuze aanbod in de wereld.
Ik ben een christen, al gebruik ik die term niet graag... omdat hij zo besmet is, natuurlijk.
Dit echter terzijde.

Je zegt dit: 'Nu is het zelf construeren van een boeddhisme een breed verspreid gebruik, men doet niet anders, ik doe het ook. Maar iemand die zichzelf als boeddhist beschouwt heeft toch iets meer recht daarop dan iemand die dat niet is maar met boeddhisten een dialoog wil aangaan; dan wordt het een schaakpartij waarin één speler zowel de witte als de zwarte stukken bedient.'

Mmm... ik ben geen kenner, echt niet. Maar waar ik het met Oosterse denkwijzen vaak moeilijk mee heb is...

(en het kan aan mij liggen, het is maar mijn oppervlakkige eerste indruk die ik hier beschrijf, meer niet! Ik ben echt geen kenner, hé)

... precies dit (ogenschijnlijk?) ondefinieerbare. Dat Oosterse denken en 'geloven' (mag ik dat woord gebruiken?) lijkt er soms vanuit te gaan dat hoe minder je iets definieert, hoe minder je erop afgerekend of zelfs maar aangesproken kunt worden.

Maar aan het einde van een uiteenzetting over hindoeïsme of boeddhisme of... blijf ik meestal wel wet de vraag zitten waarom boeddhisme of hindoeïsme dan boeddhisme of hindoeïsme heet?

Om mijn punt te maken trek ik het bewust even in het belachelijke (eigenlijk niet geoorloofd) maar ik denk dan soms dat je bvb. 'Boeddhisme' net zo goed 'aardappel' of 'pingpongtafel' zou kunnen noemen... het is toch allemaal nooit echt definieerbaar, toch?

Toch zie ik als 'christen' (beter is: Bijbel-lezer) een raakpunt hierin dat Mozes (toch de eerste auteur van het monotheïsme) 'God' definieert als 'niet Af-beeldbaar' of 'de Onzienlijke'.

Mozes 'zag' God en beschreef hel als een 'flits'... de 'Onzienlijke'... Mozes was een profeet, een 'ziener'... hij 'zag' dat het niet te zien was. Zijn 'God' was zo gezien niet zo heel veel meer gedefinieerd dan het woord 'Boeddhisme' of andere 'Oosterse Termen'.

Ziet u als boeddhist iets in mijn overpeinzing hierboven?
Kunt u daar iets mee? Of denkt u: hopeloos!?

Goropius Becanus zei

Ps.: ... hopelijk vindt u het niet erg dat ik van uw éénpersoonsdialoog nu een DI-aloog heb gemaakt...