Het boeddhisme is makkelijk uit te leggen: het Achtvoudige Pad beoefenen - Wel alle acht dan - En 'Het juiste spreken' betekent niet 'Het onjuiste zwijgen'

De paus, ..., verdedigde zijn uitspraak door te zeggen
dat het zijn plicht was om niet te zwijgen.
'Het verzwijgen of ontkennen van het kwaad is als het toestaan dat
een wond blijft bloeden zonder dat je die verbindt', sprak Franciscus.

De Volkskrant over uitspraak Paus t.a.v. genocide op Armeniërs

Het is helemaal niet zo moeilijk om aan een Nederlander uit te leggen wat het boeddhisme is. Om te beginnen moet duidelijk gemaakt worden dat 'HET' op zich niet interessant is, het gaat om het beoefenen van het boeddhisme.
En dat beoefenen is helder benoemd in het Achtvoudige Pad.
De meest gezaghebbende beschrijving van dit Pad is het essay 'The Noble Eightfold Path -
The Way to the End of Suffering ' door Bhikkhu Bodhi.
Korter, in het Nederland, is het overzicht van de website 'Sleuteltotinzicht ':

DE GROEP VAN WIJSHEID  (panna)
  1. Juist begrip
  2. Juiste gedachten
DE GROEP VAN MORALITEIT  (sila)
  3. Juiste spraak
   * Onthouding van het vertellen van leugens
   * Onthouding van het spreken van lasterende taal
   * Onthouding van het spreken van harde woorden
   * Onthouding van onzinnig gepraat
  4. Juist handelen
   * Onthouding van doden
   * Onthouding van nemen wat niet gegeven is
   * Onthouding van seksueel wangedrag
  5. Juiste wijze van levensonderhoud
DE GROEP VAN CONCENTRATIE  (samadhi)
  6. Juiste inspanning
  7. Juiste indachtigheid
   * Indachtigheid van het lichaam
   * Indachtigheid van gevoelens
   * Indachtigheid van de geest
   * Indachtigheid van mentale objecten
  8. Juiste concentratie "

In mijn opvatting (die niet door iedereen wordt gedeeld) is de volgorde willekeurig. Het is een cyclisch pad waarvan de onderdelen steeds opnieuw (als het kan steeds iets hoger) worden beoefend.

Alle acht
Het benadrukken van de combinatie van deze acht is ook belangrijk omdat het duidelijk maakt dat niet één aspect beoefenen alleenzaligmakend is.
Daarom heb ik het 'alleen vipassana' ('indachtigheid', de 7e padfactor) van sommige leraren in de Mettavihari / Mahasi-methode af en toe kritisch 'Het Nobele Eénvoudige Pad' genoemd.

En omdat ook ethiek (hier 'moraliteit' genoemd) een onontbeerlijke factor is; dit lijkt misschien een overbodige toevoeging maar ik maak hem toch omdat ik de indruk heb dat sommige beoefenaren denken dat ze al verlicht zijn en daarom de 'gewone' ethiek niet meer nodig hebben. Een denkfout die ik niet alleen bij Theravadins opmerk maar ook bij sommige beoefenaren (leraren bv) van Zen en Tibetaans boeddhisme.

Juiste spraak
Eerst een opmerking over een eenzijdige toepassing van 'juiste spraak', ook wel genoemd 'zuivere spraak'.
Sommige boeddhisten gebruiken het derde punt van 'harde taal' graag naar anderen die stevig kritiek formuleren. Ze begrijpen m.i. het verschil tussen 'op de bal' en 'op de man' spelen niet.
Wat men zich daarbij dan kennelijk niet realiseert is er veel meer een loopje wordt genomen met het vierde punt, dat van 'onzinnig gepraat' oftewel gebabbel. Daar wordt niets aan gedaan (door moderatoren van discussies).

Hier wil ik inzoomen op een aspect van 'zuiver spreken' dat weinig aan de orde komt. Ik citeer Bhikkhu Bodhi:
" (1) Abstaining from false speech
Herein someone avoids false speech and abstains from it. He speaks the truth, is devoted to truth, reliable, worthy of confidence, not a deceiver of people. Being at a meeting, or amongst people, or in the midst of his relatives, or in a society, or in the king’s court, and called upon and asked as witness to tell what he knows, he answers, if he knows nothing: “I know nothing,” and if he knows, he answers: “I know”; if he has seen nothing, he answers: “I have seen nothing,” and if he has seen, he answers: “I have seen.” Thus he never knowingly speaks a lie, either for the sake of his own advantage, or for the sake of another person’ advantage, or for the sake of any advantage whatsoever.
This statement of the Buddha discloses both the negative and the positive sides to the precept.
The negative side is abstaining from lying, the positive side speaking the truth."
(Onderstreping door mij.)

Dit voorschrift heeft dus twee aspecten, meestal wordt alleen het aspect 'niet liegen' genoemd, waarschijnlijk omdat voorschriften bijna altijd negatief ('iets niet doen') geformuleerd zijn. Het tweede aspecten - de waarheid spreken - is positief.
Het is: spreken ook als dat je niet populair maakt (bij bepaalde mensen, soms zelfs bij mensen die je waardeert).

Vandaar dat ik onder 'Zuiver spreken' ook versta:
Onthouding van zwijgen als er gesproken dient te worden;
vanuit de intentie dat de waarheid spreken zuiverend zal werken.
Zwijgen kan ook on-edel zijn, is niet altijd goud maar soms roest.

Ook nu en ook in Nederland en ook door boeddhisten wordt er gezwegen terwijl er gesproken dient te worden.
Bijvoorbeeld over seksueel wangedrag van boeddhistische leraren.
Daar horen we ongetwijfeld de komende tijd meer van.
'Ongetwijfeld'? Beter kan ik zeggen: hopelijk. Want om te spreken over taboes, over onethisch gedrag van een op een voetstuk gezette leraar, is moed nodig. Extra moeilijk omdat men (de insiders) zo lang heeft gezwegen en dus steeds groeiende schaamte daarover heeft.
En moed is toch al een schaars goed in boeddhistisch Nederland.