De boeddhistische journalistiek in Nederland is alleen maar minder geworden – Valt er nog wel wat te rapporteren ? – En nieuws over *OpenBoeddhisme*

Af en toe gebeurt er iets in boeddhistisch Nederland

Gebeurtenissen zijn er in soorten en maten. Ik noem een aantal soorten
- De jaarlijkse seizoenstart na het zomerreces van lokale sangha's,
   met meer of juist minder deelnemers van het voorafgaande jaar;
- Bijzondere gebeurtenissen in deze sangha's: positieve maar ook negatieve;
- Het leven van gewone (zonder interessant creatief beroep of ziekte of levensloop)
   ongeorganiseerde boeddhisten. Hoe beoefenen ze: in hun gevoel / hun hoofd / op
   kussentje,  alleen of met vrienden,  voor anderen herkenbaar of onzichtbaar etc?
- Het ontstaan van nieuwe organisaties, groepen of sangha's;
- De start van nieuwe leraren, of het stoppen door leraren; met de waarom-vraag;
- De Boeddhadag van de BOS; die van een paar weken geleden met Bernie Glassman
   over transformatie van het boeddhisme in het Westen en een paneldiscussie over
   de functie van media in tijden van transitie (de BOS in Bardo noemen ze het zelf)
- Bezoeken van bekende buitenlandse leraren zoals de Dalai Lama
   en andere rinpoches en roshi's;
- Unieke gebeurtenissen, zoals de start van de ambtsopleiding boeddhistisch
   geestelijk verzorger bij de VU;
- Ledenvergaderingen van de BUN, waar vroeger naar toegeleefd werd omdat er beleid ontstond.
En andere thema's die vooral om nieuwsgierigheid vragen.

Daarnaast is er de analyse van en reflectie op deze gebeurtenissen, in historisch perspectief: wat is er de laatste vijf of tien jaar veranderd?
Op een ander niveau zijn er speciale thema's zoals de rol van de vrouw, ook als monnik en leraar, boeddhisme en commercie, seksueel wangedrag van leraren etc. Thema's die om onderzoeksjournalistiek vragen.
Bredere, in zekere zin filosofische, vragen zoals: groeien allochtoon boeddhisme en autochtoon boeddhisme naar elkaar toe of juist uit elkaar; bevordert het boeddhisme de maatschappelijke integratie in Nederland? Wat kan de bijdrage aan het interreligieuze debat zijn, wat heeft het Boeddhisme bijvoorbeeld met de Islam?

=======================================================================

Die gebeurtenissen waren er ook het afgelopen jaar.
Of dat er meer of minder waren dan tien jaar geleden, is moeilijk te bepalen, mijn vermoeden is: minder.

Het opvallende is echter dat vrijwel geen ervan aandacht heeft gekregen in wat
'de boeddhistische journalistiek' genoemd kan worden.
Dat geldt ook de meer reflecterende of beschouwelijke journalistieke artikelen over wat zich in boeddhistisch Nederland afspeelt. Zulke analyses ontbreken vrijwel.
Wat mij bijvoorbeeld ontzettend heeft verbaasd was het grote verschil in aandacht voorafgaand aan het bezoek van de Dalai Lama aan Nederland en achteraf. Na dit bezoek had vrijwel niemand het er meer over; op initiatief van mij heeft op LinkedIn nog enige evaluerende gedachtewisseling plaatsgevonden; zie ook  mijn blog van 1 juni .
Ditzelfde geldt de vrijwel ontbrekende boeddhistische onderzoeksjournalistiek, een artikel als openboeddhisme.nl/penningmeester-vipassana-nederland-en-sangha-metta-stapt-op , dat alleen kan ontstaan door te spitten, is uitzonderlijk.

Een buitenstaander, geïnteresseerd in wat er hier gebeurt, kan met geen mogelijkheid een serieus beeld krijgen van wat het boeddhisme in Nederland betekent.

Minstens zo opvallend is dat de boeddhistische beoefenaars zelf kennelijk nauwelijks interesse hebben in nieuws over en reflectie op de ontwikkelingen van hun filosofie/religie/praktijk in Nederland.
Of zouden ze dat wel hebben als het op een bij hen aansluitende wijze wordt gebracht?

=======================================================================

In het midden van dit betoog past de opmerking dat een andere functie van de media kan zijn:
het brengen van de Dharma. Ook bij deze functie is de vraag of de media er aan doen.
* Sommigen brengen hun variant van de Dharma en zien dat bij uitstek als
   hun taak, meer dan het brengen van nieuws of nieuwsanalyse, bv Jampa;
* Anderen willen het wel maar zijn te zeer gericht op 'human interest' om het te doen;
* Niet alle hieronder genoemden zullen echter deze functie als hun taak zien.

=======================================================================

Met een impliciete en ruime definitie van wat 'boeddhistische journalistiek' genoemd kan worden, laat ik de meest actieve spelers de revue passeren.

"Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk geëngageerd journalistiek web magazine. De samenstellers vergaren en duiden op een betrokken en frisse manier nieuws en achtergrond over boeddhistische thema’s en inzichten " Bron: Redactieformule BD
In het eerste jaar waren er nog wel rapportages en interviews; momenteel beperkt het BD zich vrijwel tot categorieën 'leuk' en 'gevoelig' en persberichten doorgeven. Als er al feitelijk over het reëel bestaande boeddhisme wordt geschreven, zijn dat activiteiten in het buitenland, met name Tibet en Vlaanderen (!) Van het Nederlandse front is er kennelijk geen nieuws. De lijntjes die de hoofdredacteur in het verleden had met boeddhistische bobo's (van BUN en BOS), lijken te zijn verdwenen; daarentegen schrijft hij (denk ik) onder een serie pseudoniemen melige series zoals sinds kort een boekenrubriek. Het anti-intellectualisme dat redactie en reagerende lezers nogal kenmerkt, bevordert niet bepaald de nieuwsgierigheid naar wat er echt aan de hand is of gebeurt.

*OpenBoeddhisme* - "is een onafhankelijk journalistiek webmagazine. Wij vergaren en duiden nieuws op het vlak van boeddhisme, en doen verslag van eigen onderzoek. .." ( OB Colofon )
Het is (of was) in feite het enige onderzoeksjournalistieke medium specifiek gericht op wat er in boeddhistisch Nederland gebeurt. Maar na een periode van stilte gaat dit veranderen, het wordt nog meer seculiere journalistiek:
"Nederlandse boeddhisten zijn bij *Open Boeddhisme* altijd welkom geweest. Maar, zij vormden nooit onze primaire doelgroep. Ons journalistiek werk is seculier van aard, en we richten ons op lezers die uit hoofde van hun functie met het boeddhisme in aanraking komen. Journalisten, wetenschappers, ambtenaren, toezichthouders, enzovoorts: hen gaven wij openheid van zaken. ...Wij werken ... hard aan een nieuw medium, dat zich richt op een nieuwe doelgroep, die door ons op een nieuwe manier wordt bediend. ... Ons netwerk,  onze expertise en onze bevindingen op het vlak van boeddhisme zullen we blijven inzetten, in een andere gedaante. "
Aldus hun mede op mijn aandringen verschenen verklaring (voor de paar maanden stilte)
'Alles is vergankelijk en veranderlijk'  (OB 15 oktober ). Toch wel jammer, want al is het boeddhistische wereldje nog zo klein, ik stel het wel op prijs dat de zaken hier stevig (een enkele keer te stevig) worden opgeschud. Wie moet nu nog ontdekken dat de penningmeester van twee clubs vertrekt omdat hij het oneens is met het bestuursbeleid? De besturen zelf niet ( OB 2 aug ).

Over de BOS-Radio heb ik jaren lang m'n waardering uitgesproken omdat ze (in tegenstelling tot de televisie van de BOS) wel echt over het boeddhisme in Nederland rapporteerden en er ook heen gingen. Helaas is dit onderdeel van de radioprogramma's steeds marginaler geworden (af en toe nog rond middernacht) en sinds 1 september geheel verdwenen. Ik begrijp niet waarom.
Zie  m'n blog 'BOS radio nu ook geheel in het lieve-mensen-model'  hierover.

Bodhitv is een website mogelijk gemaakt door de BOS. "Met Bodhitv willen we een plek creëren waar jongeren zelf videoitems maken en teksten schrijven over spiritualiteit en boeddhisme, gezien vanuit hun eigen belevingswereld." ( www.bodhitv.nl/algemeen/over-bodhitv )
In feite is dit wat te bescheiden, Bodhitv is (eenoog) nog journalistieker dan veel dan de hier genoemde media. De recente video www.bodhitv.nl/bodhitv/impressie-bright-now-festival is een voorbeeld van wat ik bedoel met: nieuwsgierig naar de gebeurtenis toegaan en rapporteren wat er gebeurt.
Overigens vind ik een doelgroepenbeleid 'alleen voor jongeren' niet zo nodig. Zo groot zijn de verschillen met beoefenaren op leeftijd niet.

BoeddhaMagazine, voorheen 'Vorm en Leegte', voorheen 'Kwartaalblad Boeddhisme' wordt verschillend gewaardeerd; ik wissel ook nog wel eens in m'n waardering. Nieuws bevat het zeer weinig (ook lastig gezien lage verschijnings-frequentie en lange productietijd) en reflectie op wat er in Nederland gebeurt weinig. Men wil er te graag een 'mensenblad' van maken, en helaas is mijn human interest nu juist weer beperkt.
De website (voorheen blog) Boeddhamagazine Online geeft informatie over het papieren tijdschrift maar nauwelijks aanvulling, geen nieuws, geen follow up of digitale langere versies van verschenen artikelen, geen podcasts. Waarschijnlijk door gebrek aan menskracht.

Blogs. Het aantal (met als criterium dat er dit jaar nog in is gepubliceerd) is beperkt. Het nieuws dat ze brengen (wat is er gebeurd) nog beperkter. Ik noem de blogs van
- Ron Sinnige; www.ronsinnige.nl ; na een periode van stilte sterk teruggekomen
- Jules Prast; http://blog.amidazen.nl/blog ; voor onbepaalde tijd gestopt;
- Katinka Hesselink; www.overpeinzende.nl ; het laatste jaar minder specifiek boeddhistisch
- en dat van mezelf; joopromeijn.blogspot.nl ; eventuele waardering laat ik aan anderen over.
Eerlijk gezegd is dat het, qua blogs.    De site www.buddha-dharma.eu en http://whitejaderiver.wordpress.com van de Nederlandse non White Jade River bevat geen Nederlands nieuws, maar wel veel internationaal, vooral Aziatisch, boeddhistisch nieuws.

Verder zijn er websites van sangha's, individuele leraren of ZZP-ers en boeddhistische organisaties; zover die nieuws bevatten, gaat het over de eigen winkel. Een uitzondering is de website www.vriendenvanboeddhisme.nl  die wel wat verder dan de eigen neus kijkt.

Universiteiten zouden in theorie ook een bijdrage kunnen leveren aan wat ik noem analyse van en reflectie op de gebeurtenissen in boeddhistisch Nederland. Het liefst in internationaal perspectief, zou ik er aan willen toe voegen. Van bachelor-scripties ten en met proefschriften is zoiets denkbaar. Er gebeurt waarschijnlijk meer dan ik weet, maar onderzoeken met openbare publicaties over wat er hier gebeurt, ken ik nauwelijks.

LinkedIn, Twitter en Facebook bevatten (zover ik er als niet-lid van weet) ook wel teksten van boeddhisten, maar hoewel het 'sociale media' heten, herken ik er geen boeddhistische journalistiek in.

Tenslotte de vraag of er nieuws of analyse over het boeddhisme in Nederland staat in algemene dagbladen, tijdschriften en websites ? Nauwelijks, ik kan tenminste niet een voorbeeld bedenken, behalve dan kortstondig over het bezoek van de Dalai Lama afgelopen mei.

=======================================================================

Misschien gebeurt er gewoon weinig in boeddhistisch Nederland

Weinig boeddhistische journalistiek dus. Toch betekent dat niet dat er een gat in de markt is.
Maar zelfs als mijn pessimisme klopt, zou er toch nog tenminste één artikel geschreven moeten worden en documentaire gemaakt: over de opkomst, groei en teloorgang van het boeddhisme in Nederland. Eerlijk gezegd geloof ik niet dat het al zo ver is, maar de richting is duidelijk.
Tenslotte zijn er volgens de nieuwste CBS-cijfers ook nog maar 65.00 boeddhisten in Nederland, waarvan tweederde er vrijwel nooit iets aan doet.


Update 19 oktober

Ik ben er op gewezen dat ik Simsara (papieren tijdschrift, met een paar maanden vertraging ook te vinden op www.simsara.nl/nieuwsbrief ) niet heb genoemd. Heb ik wel overwogen maar om twee redenen niet gedaan: het blad brengt vooral Dhamma en voor zover het nieuws brengt, is het in de categorie 'nieuws uit de eigen organisatie'.

In http://www.ronsinnige.nl/home/aan-alles meldt Ron Sinnige dat hij met deze blog stopt maar met www.geenzen.nl/nieuws (onderdeel van http://www.geenzen.nl/ ) doorgaat.

Er is - kennelijk al jaren lang - een Twitter account https://twitter.com/boeddhamedia met als naam Boeddhisme-nieuws. Ik heb geen idee welke persoon of organisatie hier achter zit.
Het heeft 3600 berichten verstuurd, nogal veel over de Dalai Lama, maar ook nieuwtjes uit Nederland en Vlaanderen. Wie?