Kunnen boeddhisten leren ?

Het onderstaande heb ik op 20 april als reactie geplaatst in het Boeddhistisch Dagblad.
Bij nader inzien vond ik het 'tijdeloos' genoeg, het ook in m'n eigen blog te plaatsen.
Context is de discussie over Ritskes en Zen.Nl waarover ik ook de afgelopen weken heb geschreven.


Hoewel er de komende dagen wellicht opnieuw een bommetje gegooid zal worden, denk ik dat het stof langzamerhand wel neer kan dalen in ‘de zaak Ritskes’.
En we dus toekomen aan de vraag: hoe nu verder?
En aan de vraag: wat leren we er van?

Het ‘hoe nu verder’ is primair de vraag bij Zen.Nl
Ritskes kan zich terugtrekken als hoofdleraar en z’n financiële banden ontwarren; of hij doet dat niet.
De ‘eigenaren’ van lokale Zen.Nl-vestigingen /leraren kunnen zich losmaken van Zen.Nl zoals in het verleden al door een aantal mensen is gedaan; of ze doen dat niet en tekenen (feitelijk of in de geest) een nieuwe loyaliteitsverklaring richting Ritskes. Het zal wel een mengvorm worden. Ik wens hen sterkte in hun keus.

De vraag ‘wat leren we er van’ geldt de boeddhistische gemeenschap , degenen die de laatste weken aan deze discussie hebben deelgenomen door te schrijven of door actief te lezen, en dat waren er zeer velen, blijkt uit de statistieken van de diverse blogs!
‘Leren discussiëren’ is het eerste; dat ging nog steeds onhandig maar dat is ‘ons’ ook niet kwalijk te nemen, dat is in het Nederlandse boeddhisme bijna nooit gedaan.
De lastigste probleem daarbij is: is het zinnig je af te vragen wat boeddhisme is en wat (al te westers, al te werelds) geen boeddhisme? De vraag is niet te beantwoorden maar is toch een belangrijke vraag, een paradox!
Over dat discussiëren zijn nog veel meer vragen te stellen, bijvoorbeeld: hoe zo’n discussie te modereren en moet daarbij de moderator actief meepraten?

Een specifiek thema zal steeds meer blijken te zijn: de rol van de leraar. Moeten ‘we’ het traditionele Aziatische model blijven hanteren of kunnen we een meer horizontaal westers model vinden waarin wel overeind blijft dat de één verder op het pad is dan de ander?

Uiteindelijk gaat het hier om de vraag: zijn we gezamenlijk verantwoordelijk voor de vorm die het boeddhisme in Nederland (in al haar veelvormigheid) aan gaat nemen?
Ik denk van wel, ‘leven en laten leven’ is niet genoeg.
En die verantwoordelijkheid kunnen we niet aan een instantie overlaten.


Update 21 april

Er lopen nog steeds diverse discussies over diverse thema's van 'de zaak Ritskes'
Op bovenstaande thread volgden er een drietal reacties (deels) op mijn reactie.
Ik schreef daar weer over:

Nieuws kan gebracht worden in de vorm van of kan het effect hebben van een bommetje, het was geen oordeel maar een metaforische manier van zeggen, Joop Ha
En of ‘Rients Ritskes onwaarheid heeft gesproken over zijn autorisatie als leraar‘ is vanaf het begin (voor mij zoals ik eerder schreef: 2011) niet m’n punt geweest. Het punt is het schermen met autorisaties en zogenaamd wetenschappelijk gemeten effecten.
(En ‘autorisatie’ is voor mij geen Dharma-begrip)

Blijven mijn vragen: ‘wat nu te doen’; en ‘wat leren we hiervan’?
Zowel ‘vanuit stilte en de oprechte wens tot zelfreflectie ‘, zoals Anne terecht zegt.
Maar ook in de openbaarheid – want daarin ben ik het niet met haar (of hem?) eens – er zijn voor mij geen ‘situaties die je niet direct aangaan ‘.

Met Pjotr ben ik het eens. Ik heb ook wel een idee hoe de door hem bedoelde ‘constructie’ voor individuele Zen.Nl-leraren er uit zou kunnen zien maar ben misschien niet de geschikte autoriteit om dat voor te stellen en misschien is het nog te vroeg daarvoor.
Want nogmaals: meer dan wat Ritskes nu zou kunnen zeggen vind ik het interessant wat zijn leerlingen (lokale ‘leraren’) vinden van de situatie.



Op een andere thread schreef 'Frank' over het uitsteken van de hand naar de ander.
Mijn reactie:

Ik wil wel een stukje met je suggestie meegaan, Frank (zonder achternaam).
Alleen, was het maar waar dat ‘Nederlandse zen gemeenschap ‘ van zich heeft laten horen; de andere Zen-sangha’s (dan Zen.Nl) laten juist niet van zich horen. Meer types zoals ik: wel boeddhist, maar geen Zen-boeddhist, en betrokken op het hele boeddhisme.

Je wil net als ik weten ‘wat zen.nl leraren en leraren in opleiding van deze situatie vinden‘; ze lijken wel verlamd en dat kan ik me voorstellen; misschien moet iemand ze bij elkaar roepen en ze over hun situatie laten praten (ook over de financiële dimensie daarvan want die kant ligt wel onder de hele problematiek)
En Rient Ritskes heeft zich in een eenzame hoek gemanoevreerd, ik hoop dat hij – zonder echte leraar zijnde – een vertrouwenspersoon heeft waarmee hij kan afwegen of hij wel of niet terugtreedt als hoofdleraar van Zen.Nl en hoe het met dat geld moet.

Meer hand kan ik niet uitsteken, het moet van mensen van Zen.Nl zelf komen.
Of van andere Zen-leraren.


Dat was het voorlopig
Ik ga even onder water; voor een week, of twee.