De publikatie van de mail van Adi Ichsan aan de vipassana-leraren waarover *OpenBoeddhisme* eerder deze week heeft gepubliceerd, heeft mij behoorlijk geschokt. (Zie Mail Ichsan )
Ik heb er behoefte aan daarover een duidelijk standpunt in te nemen, niet als buitenstaander maar als betrokkene.
Niet-Theravadins begrijpen hier waarschijnlijk weinig van en moeten het maar niet lezen, ik ga niet alles uitleggen (maar misschien willen ze toch wel weten hoe macht werkt in het boeddhisme).
Eerst een aanloop.
Het bestuur van de stichting Vipassana Meditatiecentrum had een bijeenkomst belegd voor haar 'vrienden' (dat zijn haar donateurs en aspirant-donateurs) op 26 oktober. Over deze uitnodiging heb ik eerder geschreven, op 2 oktober .
Ik was er aanwezig, niet als bloggend toeschouwer/ journalist maar als Theravadin die het mooi zou vinden als er een eigen meditatiecentrum zou komen (voor vipassana- maar ook voor andere methoden zoals samatha- en Brahmnavihara-meditatie).
Van hetgeen besproken is de 26e maak ik me af door te verwijzen naar de verslagen in het Boeddhistisch Dagblad: BD 27 oktober en BD 28 oktober .
Combineren van de functies 'meditatiecentrum' en 'woonvoorziening' in één organisatie ongewenst
Eén punt dat ik daar aan de orde heb gesteld, wil ik hier nog eens herhalen.
De relatie tussen een meditatiecentrum en een klooster/woonvoorziening-8+ is in de voorstellen niet goed doordacht, het gaat om verschillende functies.
Eerst de code 'woonvoorziening 8+' ; ik bedoel hiermee een leefgemeenschap van Theravadins die 8 (of meer) voorschriften hebben aangenomen en in sterke mate contemplatief wensen te leven. Geen echt klooster voor monniken en nonnen met ruim 200 c.q. 300 voorschriften van de Vinaya.
'In sterke mate', want ik ga er wel van uit dat deze mannen en vrouwen zelf de koop of huur van woonruimte in deze voorziening kunnen betalen. En ook verder in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien; of dat geheel kan uit dana voor het geven van meditatielessen en retraites, betwijfel ik.
Juist om verwarring tussen beide functies te voorkomen pleitte ik voor
twee afzonderlijke stichtingen:
één voor het Vipassana Meditatiecentrum en één voor de Woonvoorziening.
Omdat het nog jaren duurt (denk ik) voordat de stichting Vipassana Meditatiecentrum voldoende geld bij elkaar heeft gespaard zo'n centrum te kopen of bouwen; en omdat het nog jaren duurt eer de gemeente Epe het bestemmingsplan voor het voormalige Maitreya-terrein in Emst heeft gewijzigd, was dit alles nog vrij theoretisch.
Echter ...
Een nieuw feit diende zich aan
De mail van Adi Ichsan van eind oktober aan o.a. de vipassana-leraren, zoals *OpenBoeddhisme* die heeft weergegeven en die ik ook al uit andere bronnen had begrepen. Door het bestuur van het Thaise (monniken-)klooster in Landsmeer wordt waarschijnlijk een gebouw in Purmerend gekocht waar ook een klooster voor vrouwen kan komen en een meditatiecentrum voor 40 personen met overnachtingsmogelijkheid. Deze tempel kan zich dan ook gaan presenteren als zendende instantie (dhamma duta, een woordcombinatie die ik nog niet eerder ben tegengekomen) voor het Theravada boeddhisme. Er wordt aan het eind van de mail een beroep gedaan op de andere vipassana-leraren, dit project moreel en financieel te steunen.
Het lijkt me heel goed dat er een andere behuizing komt voor (het klooster) Wat Buddhavihara, nu nog gevestigd in Landsmeer. En ook dat daar ook een klooster voor nonnen (bhikkhuni's of is dat al te progressief gedacht?) aan gekoppeld wordt.
Op één politiek gevoelig punt na: de mededeling in de mail over sponsoring door de Thaise Ambassade, dus door de regering van Thailand. Daar wordt in ons land – met de scheiding van kerk en staat – kritisch naar gekeken als het een moskee betreft en dus ook als het een boeddhistisch klooster betreft. Ik heb er m'n bedenkingen bij, in ieder geval moet de hoogte van de donatie bekend worden en moet de preciese bestemming en de voorwaarden openbaar worden gemaakt.
Een eigen Theravada-meditatie-centrum?
Dan de suggestie dat hier in hetzelfde gebouw of op het zelfde terrein, ook een meditatie-centrum kan komen. Een aanval in de rug van de initiatiefnemers van (de stichting) Meditatie Centrum Vipassana Nederland en 'vrienden', zoals die 26 oktober bij elkaar zijn geweest.
En bovendien vrees ik dat de regie van dit centrum in Purmerend in orthodoxe Theravada-handen komt; lang niet alle leraren die nu (in bijvoorbeeld SIM-retraites) in Nederland komen, zullen daar welkom zijn. Een paar jaar geleden heeft bijvoorbeeld Adi Ichsan (vergeefs) een poging gedaan Stephen Batchelor te laten schrappen van de lijst van SIM-leraren. Maar ook mindfulness zal er vermoedelijk ook niet welkom zijn.
Laat ik het dus maar duidelijk zeggen: hier ben ik zeer ongelukkig over.
Ik blijf het initiatief van de stichting Meditatiecentrum Vipassana Nederland steunen, temeer daar ik er een (in mijn ogen) ideale locatie voor heb gevonden: aan de noordoostkant van Almere; vlak bij de (Vietnamees-boeddhistische) Van Hanh Pagode, bij een NS-station en bij de Oostvaardersplassen. Zie overzicht de Evenaar .
Mocht het bestuur van de stichting het bijltje er bij neergooien, dan zeg ik – met tegenzin en alleen dan – dat een meditatiecentrum in Purmerend alleen acceptabel is, als deze een eigen organisatie met eigen bestuur vormt, en dus formeel niet onder bestuur en monniken (en adviseurs !) van de Thaise tempel valt.
Een Theravada Zendende Instantie?
Dat in dit (andere) initiatief voorgesteld wordt, een eigen Theravada Zendende Instantie in te stellen, voor boeddhistisch geestelijk verzorgers, is nog mijn minste zorg. Het sluit wel aan bij de – voorzichtig geformuleerde – kritische opmerking van de Dharma Advies Groep, te vinden bij de stukken voor de BUN-ALV van 15 oktober. Citaat: “... de(on)wenselijkheid van uitbreiding van de centralistische rol van de BUN in relatie tot de overheid. ”. Zie daarvoor mijn blog van 19 okt.
Een TZI (ik kort maar af) ondermijnt de BZI, zowel naar de BUN als naar de VU toe, want dit impliceert ook een Zen.nl-zendende instantie, een Kanzeon-zendende instantie etc voor alle grotere tradities.
Van mij mogen ze (ik ben voor aansluiting van geestelijk verzorgers bij de
'Raad voor onafhankelijke spiritualiteit', zoals ik 19 oktober beschreef) maar het ministerie van Veiligheid en Justitie zal dit niet accepteren.
Overigens: het klooster in Landmeer is geen BUN-lid, 'Dhammadipa' (Pieterspoortsteeg) in Amsterdam wel. Het lijkt er op dat Adi soms een fusie tussen die twee aan het regelen is. Eventueel het (kapitaalkrachtige) 'Sangha Metta' er ook nog bij; hoewel die juist een paar jaar geleden (toen Jotika stopte bij de Pieterspoortsteeg) uit elkaar zijn gegaan?
Kortom: Adi heeft een steen in meerdere vijvers tegelijk weten te werpen. Hoeveel zullen er afketsen en hoeveel zullen diepe rimpels veroorzaken? Want ik voorzie nog wel wat bestemmingsplan-problemen in Purmerend en de Stichting Meditatiecentrum Vipassana Nederland zal toch wel gaan reageren op deze zet?
Maar de vrede is hoe dan ook verstoord.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten