In het blad Tricycle verscheen verleden week een artikel van de hier vooral als vertaler bekende Bhikkhu Bodhi onder de titel ' Fostering Peace, Inside and Out
A Theravada monk and scholar outlines three steps toward real peace,
and the role of our spiritual practice in achieving it '. Zie Tricycle 7 jan.
De stijve en ogenschijnlijk wereldvreemde monnik heeft zich de laatste jaren ontpopt tot een geëngageerd boeddhist en activist, gericht op de grote vraagstukken vrede, armoe, honger en ecologie. Omdat het nodig is.
Ik ben het met z'n betoog eens, al heb ik als scepticus wel eens moeite met z'n 'grote woorden'. Wat ik met name bewonder is dat het tegelijk 'hard' (politiek, economie) en 'zacht' (meditatie, vredelievendheid) is; tegelijk idealistisch en (in filosofische zin) materialistisch.
Hieronder mijn vertaling van dit artikel, waarbij ik dicht bij het origineel blijven belangrijker vind dan fraai Nederlands.
Bhikkhu Bodhi is ook een wetenschapper, dat blijkt wel uit de strenge opbouw (3 paragrafen, ieder weer ingedeeld met 3 onderdelen). Ik houd daar wel van, warrigheid lijkt voor sommigen geëngageerder want meer uit 'het hart' komend, maar dat is een misverstand.
Hij is ook Amerikaan, sommige van zijn uitspraken zijn nadrukkelijk vanuit de Amerikaanse optiek gemaakt. Ik heb niet geprobeerd die naar Nederlandse verhoudingen om te zetten; een aantal van zulke passages heb ik weggelaten.
========================================================================
" Het bevorderen van de vrede, binnen en buiten
Aan het begin van een nieuw jaar is het gebruikelijk voor ons om onze hoop op vrede uit te drukken voor het komende jaar en elkaar vrede toe te wensen. Maar vrede daadwerkelijk te realiseren is geenszins een gemakkelijke taak. Echte vrede is niet alleen de afwezigheid van een gewelddadig conflict, maar een toestand van harmonie: harmonie tussen mensen; harmonie tussen mens en natuur; en harmonie in onszelf. Zonder harmonie liggen de zaden van conflict en geweld altijd klaar om te ontkiemen.
Als ik nadenk over de uitdaging van het bereiken van vrede in de wereld van vandaag, vind ik het nuttig om het onderwerp onder drie grote rubrieken te behandelen: (1) de belemmeringen voor het bereiken van vrede – de barrières die de spanningen handhaven en de conflicten voeden;
(2) de vereisten van de vrede – de doelen die we moeten nastreven om vrede te bereiken;
en (3) de middelen om dit te realiseren.
Elk van dit drietal kan op zijn beurt worden geanalyseerd in drie secundaire aspecten.
De belemmeringen voor het bereiken van vrede
(1) Het streven naar winst-optimalisering: Gedreven door de drang tot winst overspoelen multinationals en andere mammoet bedrijven de markt met schadelijke of frivole goederen. Ze besteden miljarden aan reclame, verzieken de natuurlijke omgeving met giftig afval, en ontduiken wetten die werknemers en consumenten beschermen. Ze nemen wilde risico's die, wanneer succesvol, profijt betekenen voor het management en de aandeelhouders; en bij mislukking afgewenteld worden op het publieke domein. De neoliberale economie heeft geleid tot grotere ongelijkheid van de inkomens en rijkdom. Uit recente cijfers blijkt dat de rijkste 70 mensen nu zelf meer bezit hebben dan de armste helft van de wereld. Hoge niveaus van inkomensongelijkheid worden geassocieerd met economische instabiliteit en crisis, terwijl meer gelijke samenlevingen de neiging hebben meer stabiel te zijn en langere periodes van aanhoudende groei te veroorzaken. Meer ongelijke samenlevingen vertonen hogere aantallen van gewelddadige criminaliteit en lagere niveaus van sociaal vertrouwen; meer gelijke samenlevingen hebben lagere misdaadcijfers en een hechter sociale vertrouwen. Grotere economische gelijkheid draagt zo bij aan de vrede.
(2) Plundering: Sinds het begin van het industriële tijdperk hebben we de schatten van de natuur met roekeloze overgave geplunderd. Vandaag drijft deze leeghalende gemoedstoestand ons steeds dichter bij de rand van een calamiteit; want deze roofzuchtige economische activiteit verstoort de natuurlijke klimaat cycli waarop het menselijk leven gebaseerd is. De grote fossiele brandstoffen corporaties plunderen de aarde van olie, kolen en gas, oude bossen vernietigend, bergen aan stukken opblazend, en diep in de zeebodem borend. Ze vervoeren de stoffen die ze halen over grote afstanden van de bron naar de raffinaderij op de markt. Fabrieken vullen de hemel met kooldioxide, fijn stof en schadelijke toxines. Ze lozen giftig afval in rivieren en meren, een vergiftiging van de watervoorraden waarvan hele gemeenschappen afhankelijk zijn.
Cumulatieve uitstoot van koolstof verwarmt de planeet en de zeeën. We hebben al een voorproefje van de toekomst in de vreemde weer-gebeurtenissen die zich voordoen met een grotere frequentie: droogte, overstromingen, hittegolven en misoogsten. Als grote gebieden van de aarde verdorren, zullen we geconfronteerd worden met massale migraties die spanningen kunnen verhogen en gewelddadige confrontaties ontsteken. Staten kunnen mislukken, ontketenen chaos en brengen tirannen aan de macht en de lanceren veroveringstochten. [Ik vermoed dat Bhikkhu Bodhi het hier over de IS heeft, Joop R]
(3) Machts-uitoefening: Gedreven door beperkte economische belangen, proberen de machtige landen hun macht te vergroten door het projecteren van de strategieën van de volledige dominantie over de hele wereld. Ze financieren steeds geavanceerdere wapensystemen, besteden miljarden aan bewapening, en bespioneren hun burgers. Ze manipuleren internationale protocollen in hun voordeel, verhogen spanningen tussen oude rivalen. Wapensfabrieken gedijen op de spanningen, die zij beschouwen als nieuwe kansen voor de winst. Globale vijandelijkheden koken over en in bepaalde hotspots ontploffen periodiek uitbarstingen van dodelijk geweld.
De vereisten voor het bereiken van vrede
(1) Bescherming: Om echte vrede te bereiken hebben we een wereldwijde inzet nodig voor het overal beschermen van mensen tegen schade en ellende. Dit engagement moet geworteld zijn in een universeel perspectief dat ons in staat stelt om alle mensen als broeders en zusters te zien, die zorg en respect waardig zijn, ongeacht hun etnische, nationale en religieuze identiteit. Als Amerikanen wij kunnen we niet door gaan met de manier van denken dat Amerikaanse levens belangrijker zjn dan de levens van mensen elders – in Irak en Afghanistan, in Zuid-Amerika, Afrika en Zuidoost-Azië. We kunnen niet denken dat alleen het leven van de middenklasse mensen telt, maar niet het leven van de zwarte jongeren in Chicago, herders in Ethiopië, rijstboeren in de Filippijnen, of fabrieksarbeiders in Bangladesh. In plaats daarvan moeten we juist alle mensen beschouwen als begiftigd met intrinsieke waarde, die we moeten bevestigen door het waar maken van een grotere economische, sociale en politieke rechtvaardigheid.
(2) Verduurzaming. De grootste uitdaging van onze tijd is om de klimaat-chaos te voorkomen. De aarde is ons onvervangbare thuis, en als we dit vernietigen, zullen we geen andere plek hebben om te gaan. Met de snelheid waarop we nu broeikasgassen uitstoten, zal binnen enkele decennia de temperatuur op aarde verhoogd zijn tot het punt waar de planeet onherbergzaam voor het menselijk leven wordt. Al het geld in de wereld zal waardeloos zijn op een planeet, waar de graanvelden verdord en de oceanen dodelijk verzuurd zijn.
We moeten beginnen met het maken van een snelle en volledige overgang naar een nieuwe economie aangedreven door schone en hernieuwbare energiebronnen. De zon, de wind en de aardwarmte zijn in staat om ons te voorzien van alle energie die we nodig hebben. Het belangrijkste obstakel tot op heden is het gebrek aan politieke wil, waarbij een band van machtige bedrijven, lobbyisten, en inschikkelijke politici de harde door de wetenschap geleverde waarheden ontkennen of verwerpen terwijl juist het inzien ervan rationeel eigenbelang betekent.
We moeten opstaan tegen geld-gedreven belangen en druk op onze regeringen en maatschappelijke groepen uitoefenen om de overgang naar een toekomst met schone energie te versnellen. Onze 'window of opportunity' is zich aan het sluiten, en we moeten snel handelen voordat die dichtklapt. We hebben behoefte aan een gevoel van urgentie, alsof onze kleren in brand staan, een drang om te handelen om deze kostbare planeet – een wonder in een zee van kosmisch stof – te behouden, een blauw-groene parel vol met levende vormen.
(3) Welvaart. Terwijl extreme rijkdom van enkelen het leed voor vele anderen betekent, is 'welvaart' een maatschappelijk goed waarin we allen zouden moeten kunnen delen. Er is zeker genoeg rijkdom in de wereld om ervoor te zorgen dat iedereen voldoende voedsel, kleding, huisvesting en medische zorg zou kunnen krijgen. Het probleem is niet het gebrek aan rijkdom, maar de ongelijke verdeling ervan.
Om de fundamenten voor echte vrede te leggen, moet zowel nationaal beleid als internationale instellingen voorrang geven aan de verbetering van de situatie van mensen met de ergste extreme armoede. In de huidige wereld leven 900 miljoen mensen in voortdurende voedselonzekerheid, terwijl ten minste twee miljard lijden aan ondervoeding. Zes miljoen mensen per jaar, meer dan de helft van hen kinderen, sterven aan chronische honger en ziekten. De VN schat dat het zo'n 30 miljard dollar per jaar zou kosten om de honger in de wereld op te lossen, een kleine fractie van de 737 miljard dollar die de VS in 2012 aan defensie besteedt. De aanpak van honger in de wereld is niet alleen een morele en ethische verplichting, maar een beleid dat positieve economische effecten moet hebben en wereldwijde solidariteit bevordert. Het zou een enorme stap in de richting van vrede in de wereld zijn.
De VS, als de rijkste land ter wereld, kan gemakkelijk voorzien in de basisbehoeften van al onze burgers. Maar dit zal nieuwe waarden vereisen. In plaats van individualisme en ambitie te bevorderen, moeten we samenwerking en mededogen aanprijzen. In plaats aan te zetten tot concurrentie moeten we harmonieuze gemeenschappen en sociale solidariteit voeden.
De middelen om dit te realiseren
(1) Gebed, meditatie en contemplatie. Mensen van het geloof moeten hun transformatieve actie wortelen in de geestelijke disciplines van gebed, meditatie en contemplatie. Terwijl traditioneel dergelijke praktijken dienden als stapstenen naar de realisatie van een transcendent doel, hebben we vandaag de dag behoefte aan een bredere spirituele visie die zowel het goddelijke als het alledaagse, zowel het transcendente als het immanente, aan elkaar voegt in een integraal geheel. Door ons in innig contact met de transcendente grond van gerechtigheid en liefde te brengen, kunnen beoefeningen zoals meditatie en contemplatief gebed ons de kracht geven om meer rechtvaardigheid en liefde in de wereld te brengen. Door de giftige stoffen van hebzucht, haat en egoïsme uit ons hart te spoelen, kunnen we ons door deze beoefeningen openen naar de universaliteit van het lijden, onze compassie laten ontwaken en ons inspireren om een bron van het goede voor anderen te worden.
(2) Vrede. Vrede is niet alleen het doel van onze inspanningen, maar ook een middel voor het bereiken van dat doel. Vrede behoort tot de middelen want om vrede te stichten, moeten we rustig in onszelf zijn. Als onze geest geagiteerd is door woede en wrok, lopen onze inspanningen om vrede te bevorderen kans om juist meer conflicten te creëren en misschien meer geweld te ontsteken. Een boze geest is niet een betrouwbaar instrument voor het bevorderen van vrede. Maar als onze geest rustig is, zullen onze lichamelijke handelingen rustig zijn, en zullen we een sfeer van liefde, zorg en barmhartigheid bevorderen, die zal helpen om vreedzame betrekkingen aan te knopen.
(3) Participatie. Terwijl het nastreven van meditatie en andere spirituele beoefening als privé zoektocht naar innerlijke bewustwording en bevrijding gepast kan hebben in het wereldbeeld van tijdperken in het verleden, moet in de wereld van vandaag onze nadruk verschuiven naar een meer participatieve vorm van spiritualiteit. Een vorm die de zoektocht voor innerlijke vrede verenigt met de inzet voor vrede in de wereld, menselijke eenheid en het voortbestaan van onze planeet. Onze toewijding aan contemplatieve beoefening kan ons inspireren tot een sterker streven om sociale en economische rechtvaardigheid te bevorderen, om vitale ecosystemen van de planeet te behouden, en om langdurige vijandschappen te genezen. Op hetzelfde moment kan onze actieve inzet voor het welzijn van anderen onze eigen spirituele groei voeden, onze compassie verdiepen en onze morele integriteit versterken.
Er zijn vele podia waarop we participatieve spiritualiteit in actie kunnen realiseren. We kunnen organisaties steunen die pleiten voor armoedebestrijding, klimaatverandering benoemen, en het bevorderen van de ethische behandeling van dieren, immigratie-rechten, en een betere beloning voor fast-food werknemers. We kunnen schrijven naar onze volksvertegenwoordigers, het uiten van onze visie op de problemen die ons het meest diep raken. Ons geluid laten horen als uiting van onze waarden en ons geweten. Hoewel het verkiezingsproces in dit land ernstig scheef is gegroeid, in het voordeel van het Grote Geld, tellen onze stemmen nog steeds en kunnen we het verschil maken.
Om aan het geweten in actie uiting te geven, kunnen we petities ondertekenen, aan marsen en aan demonstraties deelnemen [Bhikkhu Bodhi verwijst o.a. naar 'marsen tegen de honger' , najaar 2014 in de VS gehouden; Joop R].
Terwijl het streven om vrede te bereiken vaak frustrerend kan zijn, moeten wij ons er van bewust zijn dat niets van waarde kan worden bereikt zonder inspanning. De komst van vrede en van gerechtigheid gaat langzaam, we zullen ze nooit zonder slag of stoot verkrijgen.
Laat ons 2015 tot een jaar maken waarin we ons stevig inzetten voor het streven naar echte vrede. Dan, een jaar vanaf nu, kunnen we terugkijken op 2015 en en zien dat we onze tijd goed hebben besteed. "
Geen opmerkingen:
Een reactie posten