Deze brief heb ik vandaag gemaild aan Babeth van Loo van de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS)
Zondag 14 december zond de BOS de documentaire "De toewijding van Matthieu Ricard", op 20 december wordt deze herhaald.
Nu is Ricard iemand die - met zijn boeken - grote positieve invloed heeft gehad op mijn ontwikkeling als boeddhist. Daarom meen ik dat ik mijn kritische recensie van deze documentaire moet schrijven en verspreiden.
Eerst het woord 'documentaire'. De BOS vermeldt trots dat deze een prijs heeft gehad in een documentaire-festival. Misschien was het bij het maken ook wel de bedoeling of de hoop dat deze documentaire een prijs zou winnen.
De prijs is vast wel verdiend; ik ben slechts boeddhist en geen deskundige op het gebied van goed gecomponeerde documentaires, maar ik denk dat niet jury-leden in festivals maar in boeddhisme geinteresseerden de primaire doelgroep van deze BOS-producties en -uitzendingen zijn.
Ondanks alle interessante beelden en verhalen in de documentaire heb ik een fundamenteel probleem er mee. In wezen appelleert hij aan een consumentistische behoefte van de kijker; het is een esthetisch aangenaam uur dat men bij het kijken heeft, ook spiritueel is het correct.
Maar het Dharma-karakter, zo als dat wel voorkomt in de boeken van Ricard, ontbreekt vrijwel geheel.
Het kijken geeft een aangenaam gevoel, maar niets van het verontrustende karakter van het boeddhisme komt erin aan de orde (dukkha, niet-zelf, onbestendigheid)
Matthieu Ricard is toegewijd aan zijn Tibetaanse leraren. Waarom? Toch niet om psychologische redenen? Toch omdat hij overtuigd is van het grote belang van persoonlijke transmissie van de Dharma?
Tegen mijn kritiek zal worden ingebracht: De BOS is er niet om zieltjes te winnen voor het boeddhisme en televisie is ongeschikt om de Dharma uiteen te zetten. Ik geloof er niets van. Een interview met Ricard, gewoon hele lange shots, niet onderbroken door mooie plaatjes, kan heel goed te diepte in gaan: die diepte heeft hij. En dan zal vanzelf de persoon Ricard verdwijnen en de Dharma overblijven.
Misschien overdrijf ik, maar de middenweg tussen deze documentaire en mijn voorstel is best mogelijk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten